De Zweeds-Finse componiste Marja Ahti, momenteel woonachtig in het Finse Turku, heeft met The current inside een heel bijzonder plaat uitgebracht. Zoals steeds werkt ze met field recordings van geluiden die ze met elkaar in dialoog laat treden en ze zoekt de raakvlakken tussen die geluiden, waar ze elkaar overlappen of communiceren met elkaar. Misschien vindt u dat nogal zweverige kunstpraat (ze is per slot van rekening ook performance artist) doch wat vooral telt, is het resultaat.
Om dit album te omschrijven schiet het gebruikelijk vocabularium van de recensent schromelijk tekort, dus laat ik dat omzeilen door het verhaal te vertellen dat in mijn hoofd past bij wat we te horen krijgen en waar dit de soundtrack van zou kunnen zijn.
The altitudes (20'10"):
Diep in de kelders van een onbestemde fabriek, een industrieel complex waarvan werking en doel ons onbekend zijn, stappen we rond, omgeven door de geluiden die als ruis optreden wanneer machines niet luidruchtig aan het werk zijn, maar als darmen inwendig allerlei processen aan het uitvoeren zijn. Het bubbelt, het fluit, de geluiden zijn spannend en doen vermoeden dat er ergens, het kan achter elk hoek of draai zijn, gevaar loert of iets opvallends of misschien wel datgene waar we naar op zoek zijn, hoewel we net zo min als we van de machines iets afweten, eigenlijk kunnen begrijpen waarnaar we op zoek zijn. Behoedzaam schrijden we voort, daar dwingen de geluiden ons toe. We zijn omgeven door verlatenheid van menselijke aanwezigheid maar industriële activiteiten hebben in hun repetitieve elementen de sleutel gevonden tot een perpertuum mobile dat onze soort overbodig maakt. En aangezien we overbodig zijn, bestaat het gevaar dat we als hinderlijk of zelfs schadelijk worden ervaren en dat deze activiteiten zich tegen ons gaan keren. Onze voorzichtigheid groeit. De gangen en de auditieve prikkels, van elke zin ontdaan, lijken eindeloos. Halfweg (maar dat weten wij uiteraard niet) lijkt er een einde aan te komen maar dat is slechts schijn. Uiteindelijk komen we toch aan het einde van onze wandeling, de dreiging nam toe, daaraan weten we dat we er bijna zijn.
The currents (4'21"):
In deze nieuwe ruimte aanbeland, is de stilte oorverdovend. Na alles wat om ons heen loerde en lurkte, is dit zo mogelijk nog meer intimiderend. Heel heel zwak beginnen we iets te horen. Het is haast een opluchting wanneer gelijkaardige sonore aanvallen als tijdens onze wandeling ons terug omgeven.
Lost lake (4'25"):
Door een nieuwe deur zijn we alweer een ander vertrek binnengegaan. Nu valt op hoe water stroomt door de buizen en er een soort riolering aan het werk is, waarin af en toe doorgespoeld was. Zijn het toiletten van verdiepingen boven ons? Zijn het afvalstoffen die afgevoerd worden? Geen enkele aanwijzing, niets maakt ons ook maar een beetje wijzer. We verwachten nu ratten of ander ongedierte, maar net als mensen lijken die overbodig of misschien weggejaagd. En vraag je maar eens af: wat betekent het als ongedierte hier niet komt? De zitplaats die wij op deze wereld verlaten, wordt doorgaans onmiddelijk ingenomen door de onuitroeibare soorten die overleven op waar anderen hun neus voor optrekken.
Fluctuating streams (6'13"):
In de verte klinkt alsnog iets dat een angelieke doch ver verwijderde en gedempte stem zou kunnen zijn. Is het een auditief fata morgana? Maar dan verdwijnt het weer en worden we overgeleverd aan dezelfde geluiden die ons al onze hele toch vergezellen. Komt er ooit een einde aan en waar leidt dit heen? Intussen hebben we die vraag als een munt om en om gekeerd en elk mogelijk scenario is al door onze gedachten gepasseerd. Net als een luchtkasteel blijkt alles ongrijpbaar en biedt niets ons houvast.
Sundial (4'43"):
Ineens breekt er licht door en we vangen geluiden van een buitenwereld op. Is het de zee en het strand? Zijn dat meeuwen en spelende kinderen? En hoe zijn we dan hier beland? De hele tijd werden we omringd, werden onze hoofden gevuld met vragen. Antwoorden kwamen niet opdagen. Nu we toch wel een uitgang lijken te bereiken, hopen we tenminste daarbuiten alsnog te vinden wat we zoeken. Dat is allang niet meer datgene waarvan we niet eens goed wisten waarnaar we zochten, het zijn de nieuw gevormde vragen die antwoorden verlangen en die nu bijna aanraakbaar lijken. Nog enkele stappen... En dan is de plaat gedaan. Een open einde, kunnen we daar mee leven?
Je kan deze plaat hier kopen op de Bandcamp-pagina van het label Hallow Ground en hieronder alvast beluisteren:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten