23 mei 2020

Jarboe


De muziek van Swans is voor mij een constante bron van ontdekkingen, zelfs na vele beluisteringen, en ook de vroegere platen (voor de split in 1997) bevatten muziek die duidelijk buiten de lijntjes kleurt en bijzonder interessant blijft. Naast Michael Gira maakte toen ook Jarboe (voluit Jarboe LaSalle Devereaux) deel uit van de band vanaf 1985 tot die split. Toen de band in 2010 terug samen kwam, was het zonder haar. Zelf heeft ze intussen al heel wat soloplaten uitgebracht en Illusory is de recentste toevoeging aan dat oeuvre.
De Amerikaanse is zich steeds binnen de avant-garde en experimentele muziek blijven bewegen en dat is hier niet anders. Het titelnummer herneemt helemaal op het einde het muzikaal thema waarmee de song opende en daartussen horen we wat wellicht het dichtste is waarmee artiesten als Jarboe een popsong benaderen. Er klinken, vooral in de piano, echo's door van The boatman's call van Nick Cave. Arrival lijkt een experiment in het gebruik van de stem, in het aftasten van afstand en nabijheid. Naarmate de song vordert, jaagt de muziek de luisteraar op en je voelt je als in een hoek gedreven, slachtoffer van een samenzwering tussen de voortschrijdende, nooit aflatende tijd en de dystopische maatschappij die mensen in donkere steegjes drijft. Veel wijdser klinkt Cathedral alsof het daar opgenomen is en de akoestiek van zo'n indrukwekkend groot gebouw vult dit nummer met een leegte waarin de zang volumineuzer klinkt. Flight lijkt een symbiose van beide voorgaande songs: donker en dreigend met angelieke zang. 
Into the arms of sleep plaatste de vocalen in een spiegelpaleis waarin ze met elkaar in dialoog gaan, een kakofonie binnen de schijnbare harmonie. Met Nourish komen we bij het hoogtepunt van deze plaat. Wat de Amerikaanse hier presteert, is niet min: een mengeling van Einstürzende Neubauten-achtige percussie, een piano die strak en met slechts één handvol noten repetitief de luisteraar vastpint en daarom heen kronkelende melodieën als een slangennest rond een verse prooi.
Tot slot weet ook Man of hate het dwingende karakter dat al in de meeste songs terugkwam, vast te houden. Repetitieve elementen en de intrigerende stem van Jarboe zijn ook hier de belangrijkste ingrediënten.
Illusory lijkt op het eerste zicht niet ontoegankelijk maar is moeilijker te verteren dan je zou denken. Het vergt meerdere luisterbeurten om alle details en alle wendingen, alle elementen en alle experimenten een plaats te geven. Die inspanning wordt wel degelijk beloond met een prachtig album dat groeit en groeit en pas mondjesmaat zijn geheimen prijsgeeft. Met andere woorden, aan dit album heb je het héle jaar nog (nieuw) luisterplezier.

Je kan deze plaat hier kopen bij Consouling en alvast hieronder beluisteren:

Geen opmerkingen: