Lachwekkende liefdes - Milan Kundera
Hier zijn enkele kortverhalen verzameld van Milan Kundera, die allemaal als thema het spel of de verbeelding hebben. De personages storten zich in een spel, in een fantasie, in een doen-alsof met volle plezier (meestal toch) en in de volle overtuiging dat zij de regie in handen houden. Maar telkens moeten ze vaststellen dat het verhaal met hen op de loop gaat en dat de regie hen al ontglipt is nog voor ze er erg in hebben. Of het nu het verliefde koppel is dat liftster en passerende automobilist speelt, of de jongeman die voorwendt gelovig te zijn, wat ze willen bereiken, ontglipt hen en zij worden meegesleurd in plaats van te bepalen. Het is tragikomedie op zijn best, dan nog eens geschreven door een begenadigd verteller.
Wat me ook opviel, is dat doorheen de verhalen een beeld geschetst wordt van een Tsjechoslowakije waar het leven buiten de controle van de mensen valt (althans gedeeltelijk, omdat de communistische staat de regie vasthoudt) maar er heerst berusting en verrassend weinig gevoel van onvrijheid. De ervaren onvrijheid lijkt een expliciteren van de existentiële onvrijheid eerder dan een politieke beperking. Deze verhalen werden wel allemaal geschreven voor de inval van de Russen die een einde maakte aan de Praagse Lente, misschien veranderde het wezen van de onvrijheid en de beleving ervan nadien wel heel sterk.
Tijl - Daniel Kehlmann
Het duurt even voor Daniel Kehlmann erin slaagt je mee te nemen in het verhaal, maar wanneer hij dat gaandeweg doet, is het om niet meer los te laten. Dit boek wordt met elke bladzijde die je omslaat, met elk hoofdstuk dat je leest, beter. De puzzelstukjes van het verhaal van Tijl Uilenspiegel, grappenmaker, acrobaat, hofnar, vallen dan langzaam in elkaar. Achtergrond is de Dertigjarige Oorlog, die in de 17e eeuw woedt in het Heilig Roomse Rijk (grofweg Duitsland) en dood, vernieling en chaos brengt. De strijdende vorstendommen en het keizerrijk zijn nog maar net de middeleeuwen ontgroeid, zo lijkt het, met nog steeds heksenprocessen, bijgeloof maar natuurlijk ook de godsdienstoorlogen tussen katholieken en protestanten. En zoals Gavril Princip met de moord op Franz-Ferdinand de Eerste Wereldoorlog in gang zette, is het de keurvorst van de Palts, Frederik II, getrouwd met Elizabeth Stuart, Engelse en Schotse prinses, die het startsein gaf me het onbesuisde aanvaarden van de kroon in Bohemen. Eén winter lang slechts kan hij genieten van zijn koningstitel, eer de keizer terugslaat. Hij wordt dan ook de Winterkoning genoemd, en moet voortdurend op de vlucht, in ballingschap, steeds verarmend en steeds minder voor vol aanzien, zelfs niet in Den Haag waar de Staten-Generaal hem eerst verwelkomen als protestantse vorst op de vlucht, maar het na een tijd beu worden de hoge kosten van zo'n koninklijk hof te dragen. Intussen lezen we hoe Tijl en Nele, het meisje waarmee hij als kind samen is weggelopen nadat zijn vader veroordeeld en gehangen werd als handlanger van de duivel, steeds maar elk gevaar weten te ontsnappen en zich een weg banen door dit decor.
Kehlmann doet dat met verve, het vertellen van dat verhaal, met geestdrift en met mooie zinnen, met voldoende historische duiding om mee te kunnen zonder dat je eerst historicus hoeft te worden maar ook met gevoel voor humor, voor lichtheid soms, maar waar nodig beschrijft hij de gruwel zoals die is, tussen de regels door weliswaar, maar des te meer voelbaar.
In betere kringen. Satirische verhalen van - Cyriel Buysse
In dit boek zijn enkele kortverhalen en columns van Cyriel Buysse samengebracht. Die spelen zich, in tegenstelling tot de meeste van zijn romans (waarin het platteland centraal staat), af onder welgestelde mensen, vaak stedelingen. Zo is er het verhaal van meneer Hardamour die zichzelf per ongeluk opsluit in zijn kluis, en verhalen over het snobisme van de gegoede burgerij. Verscheidene stukken zijn geschreven tijdens en net na de Eerste Wereldoorlog, toen Cyriel Buysse in het neutrale Nederland verbleef samen met zijn Haagsche vrouw. Die oorlogsjaren en de nasleep dienen ook als decor voor bedenkingen die Buysse maakt.
Net als in zijn romans, is zijn stijl mooi gestileerd en hier bovendien ook vaak grappig. Niet voor niets draagt deze verzameling de ondertitel Satirische verhalen van...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten