Je kan de broertjes Dewaele alles vragen en ze doen er hun eigen ding mee. Dat bewezen ze nog maar eens met deze plaat, die ontstond als antwoord op de vraag om een mix te maken voor de BBC van essentiële nummers. Ze namen die opdracht helemaal anders op en maakten een mix van twaalf songs die allemaal rond het concept "essential" draaien. Het resultaat is een plaat waar je blij van wordt.
9. In a poem unlimited - U.S. Girls
Als er één plaat is die verdient dat u goed naar de lyrics luistert, is het deze wel, want de verhalenvertelster in Meghan Remy is op zijn best op deze plaat en de verhalen zijn diep geworteld in de hedendaagse (Amerikaanse) wereld. Of het nu over #MeToo gaat of over de nalatenschap van president Obama, ze slaagt erin soms verrassende standpunten in te nemen en zo ontstaan boeiende verhalen.
8. C'est la vie - Phosphorescent
Eén van de mooiste songs van de afgelopen maanden is toch wel New birth in New England van Phosphorescent, dat op dit album staat. Ik hoorde het vaak op Radio 1 voorbijkomen en telkens werd ik er opgewekt van. Deze plaat siert door eenvoud.
7. Now only - Mount Eerie
Het tweede deel van het tweeluik dat vorig jaar begon met het prachtige A crow looked at me leek me eerst iets minder te bekoren, maar kan eigenlijk niet los gezien worden van de voorganger. Onderwerp is nog steeds de rouw om zijn aan kanker overleden vrouw, maar dit keer voel je dat er al wat meer afstand gekomen is en dat er dus plaats is voor meer dan alleen maar verdriet. Sinds de nieuwste inzichten (nu ja, nieuw, ze zijn intussen toch ook al zo'n twintig jaar oud) het fasenmodel van Kübler-Ross naar de prullenbak verwezen en ik vooral onthoud dat rouw gaat over het opnieuw opbouwen van mentale, cognitieve constructies waarin je je plaat ten opzicht van wat je verloren hebt, herdefinieert, hoor ik in platen als deze dus dat er een nieuwe verhouding tot de verlorene ontstaan is. Phil Everum stond ook weer meer open voor de buitenwereld en dat resulteert in het hoogtepunt Two paintings by Nikolai Astrup.
6. American utopia - David Byrne
Van alle "oudere knarren" die nog steeds mooie platen uitbrengen, hoeft het wellicht niet te verwonderen dat David Byrne, die toch altijd al voor het experiment te vinden was, er het best in slaagt zeer relevant te klinken en hij maakte van zijn generatiegenoten de beste plaat dit jaar. Zowel muzikaal als tekstueel (Dog's mind) verkent hij nieuwe paden en dat doet hij met zoveel verve dat je niet anders dan bewondering voor deze man kan voelen.
5. Aviary - Julia Holter
Anderhalf uur lang, het is uitzonderlijk tegenwoordig, duurt deze plaat. En vrijwel niets bereidt je voor op de ongelooflijke trip die je zal maken, waarbij Julia Holter het experiment opzoekt en alle hokjes, vakjes en regels kiepert ze vakkundig overboord. Dat is op zich geen garantie voor een goed album natuurlijk, je dreigt immers ook heel erg de mist in te gaan. Maar Julia weet een plaat te maken die de verwarring van deze tijden vat en die een overstijging van wat we kennen en verwachten inhoudt. Het is daardoor ook een moeilijke plaat, die van de luisteraar ook iets vraagt, die moeite kost, die zijn geheimen niet zomaar prijsgeeft. Het is een plaat die je bij wijze van spreken moet verdienen.
4. Bu bir ruya - Dirtmusic
Waar Dirtmusic, de samenwerking van Chris Eckman (ex-Walkabouts), Hugo Race (ex-Bad Seeds) en vroeger ook Chris Brokaw (ex-Come) voorheen vooral de Afrikaanse muziek verkenden om te integreren met hun westerse muziekverleden, heeft nieuw derde lid Murat Ertel de Turkse muziek binnengeloodst in hun sound. Het levert meteen hun beste plaat totnogtoe op, want de term wereldmuziek wordt ruimschoots overstegen. Dit klinkt als een liefdesbaby van Robbie Robertson en Daniel Lanois, dit klinkt als de essentie van muziek, uitgepuurd en toch in een modern jasje. Dit is zonder twijfel de plaat waarvoor het label "wereldmuziek" een beperking, een last is, een afschrikwekkend effect kan hebben. Jazeker, de Turkse invloeden zijn hoorbaar, maar overheersen doen ze niet. Dat doet de liefde voor muziek.
3. Komma - Broeder Dieleman
Deze Zeeuw volg ik al een hele tijd, sinds ik hem ooit eens met zijn kompaan als The Bill Calahans live muziek van Bill Callahan zag coveren. Op zijn eigen platen maakt hij folk in het plaatselijk dialect maar net als bij alle goeie muzikanten overstijgt die folk de plaatselijke setting. Er klinkt liefde in door voor de geboortestreek en Broeder Dieleman gaat op zoek naar verhalen die tegelijk lokaal én universeel zijn. En op dit dubbelalbum slaagt hij daar meer dan ooit in. Op het eerste deel van deze dubbelaar vallen de muzikale maturiteit en rijkdom op, die hij naar zijn hand weet te zetten. Op het tweede deel is de hoofdrol weggelegd voor field recordings, die de toon zetten en je doen luisteren, die je die vaardigheid opnieuw lijken aan te leren. En daarmee ontpopt dit deel van de dubbelelpee zich tot een moderne versie van Nacht en ontij van Boudewijn De Groot.
2. I: Levensmoeheid - Every Stranger Looks Like You
Bijna had ik hier mogen schrijven dat er geen enkele plaat is die de tijdsgeest van 2018 beter vat dan deze (maar dat doet de nummer 1 dus toch nog). Op dit eerste deel van wat een tweeluik moet worden, slaagt de band erin om op een EP (want dit duurt alles tesamen amper elf minuten) perfect het gevoel weer te geven wat velen voelen maar weinigen durven toegeven, aan zichzelf of aan anderen. De wereld is immers een plek geworden die vooral heel verwarrend is, waarin we door #fakenews en manipulatie van sociale media maar ook door het zich terugtrekken van iedereen in zijn eigen cirkeltje van gelijkgezinden amper nog weten wat waar is en wat de essentie is, waarin mensen elk historisch besef kwijt lijken te raken en waarin de ongenadige rat race steeds meer slachtoffers eist. Het kan misschien verbazen dat zelfs twintigers een soort levensmoeheid, een burn-out ervaren omdat alles steeds "harder, better, faster, stronger" moet en omdat de eisen voor het leven zo belachelijk hoog liggen en alleen maar versterkt worden door het imago dat je hoedanook creëert van jezelf op sociale media. In een nog nauwelijks te bevatten en te omvatten wereld loopt het individue steeds meer tegen zijn eigen grenzen aan en het is iets wat nu niet alleen meer in non-fictie en literatuur meer en meer vormt krijgt, maar ook platen als deze vertalen dit gevoel en vertellen van de verpletterende zwaarte ervan. Bovendien slaagt Every Stranger Looks Like You erin dat niet alleen tekstueel maar zeker ook muzikaal uitdrukking te geven en dit is dus daarmee bijna de perfecte soundtrackt voor 2018.
1. Pastoral - Gazelle Twin
Bijna, schreef ik daarnet, want Gazelle Twin slaagt er nog net iets beter in om 2018 te vertegenwoordigen. Want deze post-ironische knipoog naar rock en dance is precies wat de meerwaardezoeker nodig heeft en wat de archeoloog later als onmisbaar zal beschouwen om dit jaar, dit tijdsgewricht te begrijpen. Het knip- en plakwerk is zo post-post-modern (tot en met de hoes) dat je meteen voelt dat Gazelle Twin enkele metaniveaus hoger schakelt om een blik te werpen op de wereld vandaag. Het onbegrijpelijke van de huidige tijd, als deelnemer te midden staand van het gebeuren, wordt hier naast het unheimliche geplaatst van een individu dat nergens bijhoort, dat altijd al als een freak beschouwd werd en dat dan maar zelf ging geloven. Gazelle Twin is de Maxinquaye van 2018, het geniale werkstuk van een buitenstaander die nooit of te nimmer zal weten te conformeren en die vanuit die unieke buitenstaanderpositie perfect de vinger op de wond kan leggen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten