De opener op Julia Holter's Aviary, Turn the light on, klinkt eerder als de climax op het einde van een plaat of concert, door de drukke opwinding die heerst gedurende de hele song.Dat atypische blijkt een rode draad te zijn doorheen deze plaat, want Julia laat zich duidelijk niet in vakjes duwen of in structuren bepaald door strikte regeltjes. Wat je dan krijgt, is een plaat waarop grenzen ruim overschreden worden, beperkingen aan de laars gelapt worden en het experiment gekoesterd wordt als een pasgeboren baby aan moeders boezem.
Aviary is niet meteen een plaat die je zomaar beluistert, waar je je snel snel een mening over vormt of die je als geluidsbehang op de achtergrond kan beluisteren. Ze eist haar plek op, dwingt jouw aandacht af en verwacht, verlangt, nee verordonneert meer exclusiviteit van je dan je vrouw voor het huwelijksaltaar. Whether verkleedt zich als popsong, maar doet dat zo knullig dat je er dwars doorheen kijkt en het experiment, dat bij Julia Holter blijkens dit album altijd loert, niet anders kan dan opmerken kan. Chaitius twijfelt tussen klassiek en jazz en besluit dan maar het beste van beide werelden te verenigen, in één moeite door langzaam transformerend in een soort postrockroes. De Amerikaanse heeft dan ook meer dan acht minuten de tijd om de song helemaal te verkennen tot in elk klein hoekje en elk aspect minstens even in de verf te zetten.
Gelukkig wordt de luisteraar ook af en toe een rustpauze gegund, zoals in het heerlijk met harp gelardeerde Voce simul. Dat is immers geen overbodige luxe op een plaat die zoveel vraagt van onze oren en ons verstand gedurende anderhalf uur. Relatieve rust is er weliswaar ook wel in het bijna acht minuten durende Everyday is an emergency, maar beweren dat we rustig achterover kunnen leunen om de klanken gewoon binnen te laten komen, is de waarheid toch ook wel geweld aandoen. Dit nummer is eerder een traag smeulend vuurtje, dat langzaamaan wel het hele bos verteert en je in slaap gewiegd heeft vooraleer het ongemerkt het gras aan je voeten bereikt heeft. Dat schijnbaar onschuldig smeulen terwijl je amper beseft welk vuur er brandt, zet zich ook door in Another dream, al zorgen de bizarre kronkelingen in de muziek ervoor dat je toch enigzins uit je dromerige staat ontwaakt en je bewust wordt dat je allang niet meer meester bent over de situatie maar overgeleverd bent aan de genade die deze plaat al dan niet zal betonen.
I shall love 2 is zoals Leonard Cohen zou klinken als hij niet de stem had van een chagrijnige oude man maar een meer verleidelijke vrouwenstem tot zijn beschikking had. Muzikaal hoort dit immers evengoed thuis op I'm your man of zelfs You want it darker. Opnieuw treft me bovendien hoe de song zich zo ontwikkelt dat hij je in de ban krijgt eer je er erg in hebt. Wat is dat toch waarover Julia Holter beschikt, dat ze je besluipt en dat je het ook niet erg vindt? Het blijft een terugkerende eigenschap, die de meeste liedjes op deze plaat kenmerkt. En daar zit misschien wel het enige minpunt aan deze plaat: de duur ervan. Want je kan indrukwekkend zijn maar het anderhalf uur lang blijven, dat blijkt een huzarenklus waar zelfs deze Julia Holter zich enigszins aan vertilt. Wanneer je nogmaals hetzelfde effect ervaart bij song nummer elf (I would rather see), dan bekruipt je toch een beetje het gevoel dat het welletjes is geweest. Het is dan ook een opluchting te horen dat de volgende song (Les yeux to you) een stevig shot ietwat springerig pop toegediend heeft gekregen. De luisteraar is weer wakker uit zijn roes en is klaar om nog een paar nummers naar de afsluiter Why sad song toe te werken, die genoeg verschilt van wat voorafging om ons alert te krijgen. De afsluiter is immers een ballad die naar de keel grijpt, zelfs al is Julia Holter moeilijk te verstaan. Met haar stem en de muziek overstijgt ze de woorden die ze zingt en geeft je toch iets mee, of het moet zijn dat ik als luisteraar mijn eigen invulling maak. Misschien is dat wel wat de Amerikaanse beoogde: een canvas aanbieden waarop je alle gevoelens die losgemaakt zijn doorheen het anderhalf uur kwijt kan.
Aviary is een meesterwerk dat de perfectie niet bereikt omdat bondigheid niet meteen het streefdoel bleek. Aviary is een plaat waar je moeite voor moet doen maar die zoveel teruggeeft dat je bereid bent anderhalf uur van je leven te geven, en nadien nog eens. Aviary is één van beste platen van 2018, een verplicht onderdeel van elk zichzelf respecterend eindejaarlijstje. Aviary is zoveel meer dan een rock-, pop- of *insert om het even welke genre*-plaat. Aviary is de beloning voor wie altijd braaf zijn groentjes opat, altijd zijn korstjes aan zijn boterham liet, altijd elke plaat een eerlijke kans en een aandachtige luisterbeurt gunde. Aviary is het bewijs dat je niet langer een beginnende luisteraar bent, maar een gevorderde kenner, een amateursommelier die écht wel verschil smaakt tussen Bordeaux- en Bourgognewijnen. Aviary is een plaat waar elke muzieksnob zou willen mee uitpakken en die ongetwijfeld in zijn platenkast staat, maar enkel de echte LUISTERaar zal ze er af en toe uithalen om zich er door te laten overspoelen.
Beluister hieronder het volledige album, dat je hier kan kopen via haar Bandcamp-pagina:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten