25 december 2018

2018, een muzikaal jaaroverzicht


Al enige jaren roept een historicus dat elke vergelijking met de jaren dertig van de vorige eeuw uit den boze zijn en dat net iemand met die opleiding zulk een vergelijking taboe verklaart, is des te kwalijker. 2018 is meer nog dan de voorbije jaren nochtans een rechtvaardiging voor zulke vergelijkingen. Joden zijn vervangen door moslims als de baarlijke duivels voor hen die teren op angst en polarisatie en die de aandacht van hun neoliberale agenda willen afleiden door zwarte schapen naar voor te schuiven. Iedere criticaster wordt meteen in het verdomhoekje geduwd en weggezet als "meeheulend met de vijand", "gutmensch" (een goed mens willen zijn, is blijkbaar een scheldwoord geworden) en bedenker van #fakenews. Het is een klimaat geworden waarin men nog amper zijn mond zou durven opendoen. Ironisch genoeg is het klimaat ondanks alle urgentie nog steeds niet veel meer dan een schaamlapje om maatregelen die ons kosten en perfect in de consumeerlogica van het kapitalisme passen, verkocht te krijgen. Eerlijk gezegd, 100 jaar nadat we het einde van de Eerste Wereldoorlog mochten vieren (en de slogan "Nooit meer oorlog" dus ook al een eeuw oud is), begin ik echt gegronde vrees te krijgen dat we afglijden naar een volgend gewapend conflict, want oorlogen zijn nu eenmaal goed voor de God van deze tijd, de Economie (en de Groei). 
Als er ergens eens goed geschud mag worden en oorlog mag gemaakt worden, lijkt het wel in de muziek. Gelukkig is de radio als bepalend medium dat iedereen naar hetzelfde laat luisteren veel van zijn invloed verloren ten koste van het aanbod op het internet, maar helaas smeten we daar met het badwater ook het kind (de gidsfunctie voor wie op zoek wil in het gigantische aanbod naar die dingen die echt goed zijn en die ertoe doen) weg. Wie wel nog naar de radio of muziekzenders op tv luistert (en kijkt), valt een eenheidsworst op die de hitlijsten domineert en die "meer van hetzelfde" als een deugd, een kwaliteit promoot. Het doet me denken aan toen ik jong was en we van een gelijkaardige hitlijstbrij bruusk verlost werden door Nirvana, tot de muziekindustrie ook de grunge temde en in hetzelfde risicoloze keurslijf dwong (en we godbetert met nu metal opgescheept raakten). Ik prijs me gelukkig dat ik amper radio luister (want ook daar worden steevast dezelfde 2, hooguit 3 nummers van steeds dezelfde artiesten gedraaid en wordt de rijkdom van meer dan een halve eeuw pop en rock en dies meer schandelijk verwaarloosd). Het internet biedt voor wie zoekt genoeg soelaas en het aanbod is zeer divers, zij het onoverzichtelijk. Daarom net hebben jonge mensen een gids nodig die hen de weg wijst, maar die is steeds moeilijker te vinden. Zelf heb ik de leeftijd dat mijn gidsen mij genoeg op weg gezet hebben om zelf mijn weg te ontdekken en het kaf van het koren te kunnen scheiden.
Wat me dit jaar opviel, is dat heel wat "oude knarren", die al heel lang meegaan in het pantheon der "alternatieve" muziek, de laatste jaren in goede doen zijn en er ook dit jaar behoorlijk wat goeie platen kwamen bovendrijven van artiesten als Buffalo Tom (al lang in de vergetelheid gewaand), David Byrne, Yo La Tengo, Juliana Hatfield, John Prine, Ry Cooder, The Jayhawks, Ray Davies, Boz Scaggs, Paul McCartney, Paul Simon, Paul Weller, Richard Thompson, Loretta Lynn, John Hiatt, Marianne Faithfull en J. Mascis. En dan zijn er vast nog een hoop artiesten die ik vergeten heb, niet opgemerkt heb en/of niet beluisterd heb dit jaar... Daarnaast zijn er ook heel wat jonge artiesten en bands die interessante platen uitbrengen en valt er voor wie goed luistert heel diverse muziek te rapen, niet alleen van over de hele wereld, maar ook in België (en dan blijven Wallonië en Brussel nog grotendeels onontdekt gebied voor ons, Vlamingen). Het is dus des te meer jammer dat zelfs initiatieven als Belpop en Eigen Kweek uit een al bij al beperkte vijver vissen en die rijkdom onvoldoende aanboren. 
Het enorme (over)aanbod en de onoverzichtelijkheid van de muziekscène maken dat het voor één man alleen onmogelijk geworden alles goed bij te houden, zelfs binnen één genre, laat staan als je open staat voor uiteenlopende stijlen. Eindejaarlijstjes en -overzichten hebben per definitie pas waarde als mee in rekening gebracht wordt dat de opsteller van zovéél goeie muziek niet eens op de hoogte is en dat elke poging om het "beste van..." te selecteren dus tot onvolledigheid gedoemd is. Ik hoop dan ook dat u de komende dagen mijn selectie van 50 "beste albums" van 2018 leest en begrijpt als mijn hoogst persoonlijke selectie, niet als een absoluut gegeven maar als een bron om ieders persoonlijke bandbreedte qua muziek enigszins aan te vullen en te verrijken. Andere blogs en hun overzichten betekenen voor mij immers nét dat.

Geen opmerkingen: