03 januari 2024

Istanboel

Er zijn plekken waar ik graag in dit leven nog eens zou geraken. Sommige liggen behoorlijk dichtbij (zoals de Geraardsbergse deelgemeente Onkerzele), anderen verderaf. Eén van de tot mijn verbeelding sprekende plekken op aarde is zeker Istanboel, dat met zijn rijke geschiedenis (het heette vroeger o.a. Byzantium en Constantinopel) en zijn unieke ligging een ware mengelmoes is van culturen, volkeren, eetgewoonten,... en het lijkt me bovendien een prachtige stad met enkele indrukwekkende gebouwen, waaronder natuurlijk de Hagia Sophia en het Topkapipaleis.
Of ik er ooit zal geraken, weet ik niet. Eerlijk gezegd acht ik de kans eerder klein maar dromen mag. En dat dromen werd nog versterkt door het kookboek Istanbul van Rebecca Seal, dat niet alleen (vaak eenvoudige) verleidelijke recepten bevat, maar ook foto's van de stad. En natuurlijk zijn er de talrijke beelden die ik van de stad al zag op tv.
Muzikaal heeft de stad ook al heel wat bijgedragen, door muzikanten afkomstig van daar, maar ook door inspiratie op te leveren voor internationale artiesten.
Zo maakte de New Yorkse band They Might Be Giants op het album Flood (waarop ook hun grootste hit Birdhouse in your soul staat) dit leuk nummer over de naamswijzigingen die de stad doorheen haar geschiedenis onderging: Istanbul (not Constantinople).
De Canadese Loreena McKennitt maakt muziek die diep geworteld is in de Keltische folktraditie (later ook met Arabische invloeden) en brengt een mooie ode aan de stad in The gates of Istanbul.
Ik weet niet veel af van klezmermuziek, een Joods muziekgenre binnen de jazz, maar af en toe kan ik er wel van genieten. Het London Klezmer Quartet brengt een muzikaal eerbetoon aan de Bosporus, de zeestraat die Istanboel in een Europees en een Aziatisch deel verdeelt.
Herinnert u zich nog het titelloze debuut van Pinback uit 1999,  met songs die vaak de naam droegen van steden op aarde (maar ook van filosofen)? Op dat album vind je ook Byzantine.
Patti Smith, één van mijn favoriete vrouwelijke artiesten, liet zich voor de titel van Constantine's dream inspireren door een droom van de Romeinse keizer Constantinus voor die een cruciale veldslag zou uitvechten, waarin God hem een boodschap gaf. De songs verwijst verder naar Christopher Colombus, Sint-Franciscus van Assissi en renaissance-schilder Pierro della Francesca. Het gaat over de verhouding tussen kunst en natuur en is één lange semi-improvisatie waarop ze een lokale Italiaanse band (Casa Del Vento) liet meespelen.
Condor Gruppe is een Belgische band die opgericht werd door twee leden van Creature With The Atom Brain en aangevuld met leden van o.a. Flying Horseman en Meuris. Op hun plaat Gulliver uit 2022 hoor je Turkse muzikale invloeden in het toepasselijk getiteld Galata (naar een stadsdeel van Istanboel, bekend van de voetbalclub Galatasaray).
Het Topkapipaleis was ooit de residentie van de Ottomaanse sultan in de stad. Tegenwoordig is het een museum. Transglobal Underground, een band die ik in mijn hart draag voor hun dancemuziek die geïnspireerd is door invloeden uit de hele wereld (met zang van o.m. de geweldige Natascha Atlas), laat Ottomaanse invloeden doorklinken in Topkapi.
Een belangrijk deel van de James Bond-film From Russia with love speelt zich af in Istanbul en filmcomponist John Barry maakte op de soundtrack dit heerlijk relaxte nummer The golden horn.
De toegang tot de Bosporus (of de Gouden Hoorn) vanuit het zuiden zijn de Dardanellen (waar ook Troje lag), waar in de Eerste Wereldoorlog de Geallieerden een mislukte invasie probeerden (1915). Het waren vooral Australische en Nieuw-Zeelandse soldaten die er omkwamen en dus hoeft het niet te verwonderen dat het lied He died at the Dardanelles deel uitmaakt van een verzameling Australische oorlogssongs uit WO I.
Istanboel vormt door zijn ligging de wellicht belangrijkste verbinding tussen twee continenten die soms samen  als Eurazië worden aangeduid. Op The resistance uit 2009 bezingt Muse op nogal Queen-achtige wijze The rise of Eurasia.
Over Cem Karaca postte ik ooit lang geleden hier al eens, toen ik zijn muziek ontdekte. Hoewel hij niet in Istanboel geboren is, verhuisde hij er wel naartoe nadat hij vanuit ballingschap uit West-Duitsland kon  terugkeren in 1987. De eerste minister had hem intussen immers gratie verleend nadat de militaire dictatuur hem als subversief element had vervolgd. Ik vind de clip die bij deze song hoort ook heel leuk. Je ziet Karaca die eruitziet als een soort Turkse Frank Zappa in een zwart-wit sixties decor en die met heel veel handgebaren zijn lied brengt. Bekijk de clip hieronder:


Tenslotte wil ik ook graag verwijzen naar de fantastische website Beehype waar de beste hedendaagse muziek uit zowat alle landen ter wereld bij elkaar gebracht wordt en waar je dus parels kan ontdekken die je hier nooit op de radio zou horen of waar je nooit over zou lezen op muzieksites. Eén van de Turkse bands die ze highlighten is het uit Istanboel afkomstige Biz, Je hoort hier één van hun populairste nummers (uit 2015), de titeltrack van Dünya büküldü.

Luister hieronder naar de Spotify-playlist:

Geen opmerkingen: