02 juli 2020

Frank Zappa


Vier cd's worden uitgebracht van Frank Zappa en zijn Mothers Of Invention, onder de naam The mothers 1970. Wie Zappa een beetje kent, weet dat je eigenlijk nooit echt weet wat je mag verwachten want de eigenzinnige artiest deed zijn zin en kon zowel de meest avantgardistische muziek als de geinigste popsong-met-een-twist uit zijn mouw schudden. Als introductie lijkt deze verzamelaar me allerminst aangewezen (dan is Strictly commercial een betere en vooral meer toegankelijke ingang om 's mans werk te leren kennen), maar het is een interessant tijdsdocument op zijn minst.
Wat krijgen we voorgeschoteld? De eerste cd is een vrij normale compilatie van songs die de band toen opname met de Amerikaan aan het hoofd en waarop het volop de kaart van het experiment getrokken wordt (en nauwelijks gezongen ook). Daarna volgt een cd met de registratie van een optreden in het VPRO-programma Piknik op 18 juni en enkele songs gespeeld in San Rafael in september, een cd met het concert dat ze gaven in El Monte Legion Stadium in Californiƫ, dat in 1974 zou afgebroken worden, en tot slot een verzameling "tape recordings" gemaakt tijdens de tour.
De eerste cd begint met het nog vrij toegankelijke, losjes op blues voortbordurende Red tubular light maar algauw worden we overstelpt met steeds meer experimentelere instrumentals en daartussen songs waarin gezongen wordt, nu eens weer deels toegankelijk (zoals Sharleena) en ook regelrechte folietjes als Trident chatter of Giraffe - take 4. De baanbrekende band maakt het de luisteraar niet makkelijk, de kwaliteit ligt gelukkig hoog en wie moeite doet om zich te verdiepen in de opgeroepen muzikale wereld, vat een wonderbaarlijke reis aan.
Het doet wat vreemd aan om op de tweede schijf een mengeling van Engels en Nederlands te horen in de introductie door de VPRO-presentator, die ook een kort interview houdt met Frank Zappa. Daarna volgt een optreden met songs die door de aanwezigheid van vocalen sowieso toegankelijker zijn. Bovendien hoor je hier heel goed de mix die Zappa maakte van jazz en rock, van psychedelica en blues. Ook de songs opgenomen in San Rafael weten te bekoren, al is de geluidskwaliteit hier duidelijk anders. In deze set zitten stukken met gesprekken die doen denken aan de soms schijnbaar eindeloze monologen (en heel soms dialogen) die Jim Morrisson tijdens Doors-concerten ten beste gaf. Het beste voorbeeld hiervan is Do you like my new car?

Voor mij is de derde cd de beste: een goed concert in goede geluidskwaliteit, dat voelt alsof je erbij had moeten zijn. Op de laatste cd staan vooral vingeroefeningen, zo lijkt het, al zijn vele ervan ook live opgenomen. Je merkt het aan de opmerkelijk kortere duur van de songs dat hier niet altijd uitgewerkte nummers ten gehoren worden gebracht.  Toch treffen we ook hier pareltjes aan zoals het beatleske Would you go all the way? (dat echter al snel de chaos omarmt die The Beatles meestal vakkundig buiten hun songs hielden) en het psychedelische jazzy Turn it down!.
Deze verzameling is interessant omdat ze een staalkaart biedt van waar Zappa met zijn band stond in 1970, vijftig jaar geleden. Vooral die lange tijd die tussen dan en nu ligt, verbaast enigszins, al wist ik wel al dat Zappa zijn tijd vaak voor was. Niet alles op deze vier delen is even goed maar de mindere songs zijn dusdanig in de minderheid dat je hun aanwezigheid met de mantel der liefde bedekt.
Beluister hieronder de volledige compilatie:

Geen opmerkingen: