15 november 2019

Gelezen (130)

Afscheid van de wapenen - Ernest Hemingway



Ernest Hemingway situeert dit verhaal, dat naar het schijnt deels gebaseerd is op zijn eigen ervaringen, in Italië tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hoofdpersonage Federico Henry is een Amerikaan die vrijwillig als officier dient in het Italiaanse leger. Dit is volgens mij een bijzonder interessant personage, een personage waarvan ik soms ook graag wat meer zou willen hebben: hij zegt niet al te veel maar hij kiest vaak de rake, onverbloemde woorden die hij toch met zorg voor de anderen uitspreekt. Federico wordt verliefd op een Engelse verpleegster, Catherine, en nadat hij gewond is geraakt en na zijn genezing deelneemt aan gevechten die uiteindelijk een terugtrekking van de Italianen inleidt, heeft hij genoeg van de oorlog en vlucht met Catherine naar Zwitserland, omdat in Italië de sfeer helemaal is omgeslagen en iedereen de schuld voor de terugtrekking, die als smadelijk wordt ervaren, bij de officieren legt.
Dit boek is naast een mooi verslag van wat het is om middenin een oorlog te zitten (het hoofdpersonage is ambulancier, geen soldaat), vooral ook een klassiek liefdesverhaal.


De afluisterstaat: Edward Snowden, de NSA en de Amerikaanse spionage- en afluisterdientsten - Glenn Greenwald

 
Glenn Greenwald, journalist voor onder andere The Guardian, doet verslag van zijn journalistieke activiteiten die Edward Snowden hebben geholpen om zijn verhaal naar buiten te brengen (over de gigantische mate waarin de NSA mensen in de VS en erbuiten in feite digitaal afluistert) en licht dat verhaal toe, door elementen eruit te lichten, te illustreren en te verklaren. Daardoor ontstaat een helder inzicht bij de lezer van de omvang van het schandaal en de indringendheid van de praktijken van de NSA, niet alleen binnen de VS.


Mathilda - Mary Wollstonecraft Shelley


Zoals Hanna Bervoets in het nawoord schrijft, is eenzaamheid nog meer dan incest en depressie het centrale thema van dit boek van Mary Shelley, die eerder al met Frankenstein hetzelfde thema aangesneden had: de onmogelijkheid om met gelijken ervaringen te delen, is voor Shelley de kern van eenzaamheid. In dit boek wordt verhaald hoe de dochter ongelukkig wordt door een met taboe (toen en nu) omgeven bekentenis die neerkomt op een incestueuze liefde. Toch spitst de schrijfster zich daar niet op toe (hoewel het een onderwerp is dat heel wat mogelijkheden voor een roman in zich draagt natuurlijk), maar wel op het grote verdriet (dat bij alle personages aan bod komt) na verlies, in het reële zij het in de beleving en de bijhorende rouw, en dus vooral ook de eenzaamheid.
Toch is dit verhaal net iets te vaak te introspectief om de lezer voldoende vast te houden naar mijn gevoel en daarom verkies ik Frankenstein boven dit boek, hoewel ook hier weer de woordkunst en de verhalende kracht van Mary Shelley duidelijk getoond wordt.


Moord op de moestuin - Nicolien Mizee


Anders dan de IJslandse crimi's of de boeken van Mo Hayder waarvan ik er bijna jaarlijks één lees in het kader van de Zomer van het spannende boek, is dit moordverhaal van Nicolien Mizee veeleer luchtig en leest het ook heel erg typisch Nederlands. Maar dat maakt het net een aangenaam boek, met een heel toegankelijk verhaal.


Van achterdocht tot zelfgenoegzaamheid. Korte verhandelingen voor de moderne mens - Arnon Grunberg


Laat ik me even de stijl van dit boek toemeten en een "korte verhandeling" schrijven over dit boek:

1. Mooi kunnen schrijven is een deugd, een kwaliteit zo u wil. Mooischrijverij is een aanstellerig gedoe voor wie overmatig wil behagen. Onduidelijk is het of Arnon Grunberg zichzelf of de lezer hier wil behagen met zijn mooie vondsten, zijn badinerende gedachten, zijn grappig voorbeelden (die wel heel vaak uit het vaatje PVV-FvD tappen overigens, of antisemitisme als voorbeeld van iets negatiefs). Antisemitisme is negatief, laat daar geen twijfel over bestaan. Maar het is niet de illustratie van alles.

2. Dit mooigeschreven boek (het ontbreken van een spatie is géén vergissing) is dus de deugd voorbij, en zoals u weet, ligt net voorbij de deugd al gauw de ondeugd op de loer.

3. Alle onderwerpen worden alfabetisch behandeld. Dat betekent ook dat de titel van het boek eigenlijk Van aanbod tot zelfregulering had moeten zijn. Tenzij het onbedoeld poëzie is door gebruik te maken van het gemak van dichterlijke vrijheid.

4. Grunberg verliest zich soms zodanig in zijn knappe constructies dat hij zichzelf tegenspreekt. Soms zelfs in hetzelfde puntje, zoals bij Verwaarlozing waar je geliefde minstens een kwartier goed gesprek verdient, maar als ze zwanger is, mag je die tien minuten (vijf zijn dus zomaar verdwenen!) aftrekken van de twintig minuten waar een zwangere recht op heeft. Mooie liedjes duren niet lang, maar ze spreken zichzelf tenminste niet tegen...

5. Ik kan mooie constructies, mooie vondsten en prachtige omschrijvingen zeker waarderen, zij het indien ze met mate worden gehanteerd. Had Van Gogh in Sterrennacht alles in dat prachtige blauw geschilderd, hadden we geen sterren meer gezien.

Geen opmerkingen: