08 december 2020

Fiona Apple


Toen Fetch the bolt cutters in april uitkwam, beluisterde ik de plaat van Fiona Apple één keer maar het beviel me niet en dus vergat ik het algauw weer. Nu de eerste eindejaarslijstjes gepubliceerd worden, blijkt heel vaak net dit album de hoogste plaats te bekleden. Om dat te begrijpen, probeerde ik nog meerdere luisterbeurten. Zo goed als iedereen het blijkbaar vindt, is het volgens mij niet. Wel hoor je een zangeres die een bijzondere plaat gemaakt heeft en buiten de lijntjes kleurt.

Haar naam kende ik al uit de jaren negentig toen ze hier even een radiohit had met Criminal, verder was ze helemaal uit de picture verdwenen voor mij. Misschien hoeft dat niet te verbazen: Fetch the bolt cutters is nog maar haar vijfde plaat in bijna 25 jaar! Tussen haar vorige (The idler wheel...) en deze liggen toch ook alweer acht jaar.

Wat het meest opvalt, is haar zang. Die is niet gepolijst, niet enkel qua klankkleur maar ook qua gebruik. Soms lijkt het eerder parlando, soms haalt ze gekke dingen uit met haar stembanden (zoals in opener I want you to love me). Dat weerbarstige was ongetwijfeld wat me in april aanvankelijk niet beviel. Het vraagt wat wennen eer de kwaliteit van de songs erdoorheen duidelijk wordt.

Want met die kwaliteit is weinig mis. Shameika heeft iets druks, iets circusachtig en lapt de regels vrolijk aan zijn laars. Absoluut hoogtepunt Cosmonauts is een lied dat een vreemde combinatie van hitgevoelige elementen en indie grilligheden bevat. De titelsong wringt zich in bochten om het verhaal te vertellen en klinkt als een weerbarstige tiener die niet graag omhelsd wordt maar toch fysiek contact wil. For her is een indie-Beyoncésong voor wie zich daar iets bij kan voorstellen.

Fetch the bolt cutters laat zich niet makkelijk kennen, laat zich niet makkelijk plooien naar je smaak, laat zich niet makkelijk doorgronden en laat zich niet makkelijk waarderen. Het is een tegendraadse, heel persoonlijke plaat van iemand die haar eigen worsteling niet alleen in tekst maar ook in muziek kenbaar maakt. Het topalbum van het jaar is dit niet voor mij, maar ik begrijp intussen wel de aantrekkingskracht ervan en de kwaliteit.

Beluister hieronder het volledige album:

Geen opmerkingen: