Gelezen (153)

High-rise - J.G. Ballard

In een hoge torenflat even buiten London, bedoeld voor bemiddelde mensen, leven deze mensen als in een verticale stad, oorspronkelijk vrij geïsoleerd in hun eigen appartementen, tot er problemen opduiken, er aanvankelijk een groepsgevoel en -hiërachie ontstaat die echter al snel ontspoort. J.G. Ballard beschrijft in dit boek hoe hoger opgeleiden onder het laagje vernis der beschaving al gauw vervallen in tribale en primitieve gewoonten en zich steeds meer overgeven aan perversie fantasieën en dierlijke impulsen. Zoals je al halverwege het boek voelt aankomen, bouwt dit op naar een finale confrontatie maar verrassend genoeg blijkt de climax eerder anti-climax en zijn de "winnaars" onverwacht.
Hoewel het boek op het einde net iets te langdradig wordt, is de opbouw fantastisch en word je al lezer meegenomen in de diverse stadia van de evolutie in het leven van de torenflat. Dit is een ontluisterend en in feite dystopisch verhaal over een vorm van stadsleven die slim en modern lijkt maar een zichzelf verslindend monster lijkt. En bovendien weet de acteur de these die in feite al in het non-fictie boek van Alain de Botton over de samenhang tussen architectuur en geluk, perfect te illustreren.

A portable shelter - Kirsty Logan

Kirsty Logan vertelt vreemde, ietwat magische verhalen binnen een raamvertelling waarin de twee moeders van een kindje dat nog geboren moet worden (maar wel al groeit in de buik van één van hen) elk om beurten, verborgen voor elkaar verhalen vertellen aan dat kind. Dat ze dat in het geheim doen, is omdat ze elkaar beloofden hun kind enkel de waarheid te vertellen, geen verhalen. Maar verhalen blijken meer waarheid te bevatten dan de naakte waarheid zelf.
Naarmate het boek vordert, grijpen de verhalen je meer en meer. Hier en daar is de verborgen waarheid van het verhaal wat moeilijk te ontcijferen maar al in al is dit een mooie verzameling geworden.  

Liquidatie - Imre Kertész

In een bijwijlen complex geconstrueerd boek vertelt Imre Kertész, de Hongaarse Nobelprijswinnaar, het verhaal van een redacteur die hem zijn werk nalaat wanneer hij zelfmoord pleegt. Boedapest, net na Dé Machtswissel tussen communisme en kapitalisme, blijkt algauw een even treurige plek en de hoofdrolspelers in dit verhaal zijn bovendien beladen door een verleden waarin Auschwitz de hoofdrol opeist. Overtuigd dat er nog een roman moet zijn die zijn vriend Bé heeft nagelaten maar niet tussen de papieren terug te vinden was, gaat hij op zoek, in heden en in het verleden, om steeds meer de onvoorstelbaarheid van Auschwitz te zien opdoemen en daardoor de onmogelijkheid van het leven.
Het boek vraagt veel van de lezer en het is eigenlijk pas na twee derde, wanneer de verteller verandert gedurende enkele tientallen bladzijden, dat de puzzelstukken op hun plaats lijken te vallen, al is niets wat het lijkt in dit boek. En net zoals voor hoofdpersoon Keserü doemen ook voor de lezer onvermijdelijk de onvoorstelbaarheid van Auschwitz en de onmogelijkheid van het leven op.

De kracht van rechtvaardigheid - Jan Nolf

Ex-vrederechter en journalist Jan Nolf volgde ik al een tijdje op Twitter en zijn interessante opmerkingen n.a.v de actualiteit, gestoeld op grondige kennis van het recht, de rechtsbeginselen en justitie vind ik er meestal erg boeiend en interessant. En dus besloot ik het boek te lezen dat hij enkele jaren geleden schreef waarin hij justitie onder de loep neemt.
Hij zet zijn visie rond hoe justitie hoort te zijn in dit boek behoorlijk helder uiteen en stoffeert dit niet enkel met praktijkvoorbeelden (bekende voorbeelden die het nieuws haalden, afgewisseld met eigen praktijkervaringen vooral als vrederechter in Roeselare), maar ook met opinies van anderen die zich verdiepten in justitie of minstens een verlichte maatschappelijke visie uitdroegen. Het deel waarin hij dit doet in de vorm van brieven (3 om precies te zijn), is een literaire keuze die ik niet helemaal geslaagd vind, omdat ze teveel hangt tussen een brief gericht aan een specifiek persoon (maar die kent de inhoud van de brief al grotendeels) en een les recente justitiële geschiedenis. Het hoofdstuk daarentegen waarmee hij eindigt en de kracht van rechtvaardigheid (uit de titel) expliciteert, is erg to the point en ontmaskert de rechtse ridders als ridders van de apocalyps (naar die 4 figuren uit de bijbel, in brons vereeuwigd in zijn woonplaats Brugge). Haarscherp ontleedt hij de zogenaamde aanspraken op de verlichting van historicus (met een bepaald slecht en selectief geheugen voor de geschiedenis) Bart De Wever en zijn partij. Hoewel veel van de ideeën uit dit hoofdstuk nauw aansluiten bij mijn eigen "analyse" van NVA/VB, was het toch verhelderend om hier mij voorheen onbekende argumenten te vinden die mijn "buikgevoel" bevestigen. Als waarschuwing kan dit boek en zeker dat laatste hoofdstuk tellen! 

Wit - Bret Easton Ellis

De bedenkingen die Bret Easton Ellis, onder meer bekend van American psycho, hier neerschrijft zijn soms interessant, soms uitdagend, soms uitnodigend tot instemmend geknik maar ook (vooral in het deel over Twitter en Trump) toch wat al te positief gekleurd ten faveure van de (intussen voormalige) president. Maar "thought-provoking", zoals dat in het Engels zo mooi heet, zijn ze wel. Hij hekelt een (linkse) identiteitscultus die reduceert tot slachtofferschap, hij maakt een analyse van het verschil tussen het Imperium (toen de VS onbetwist de politieke, economische en misschien zelfs wel de morele leider van het westen was) en het post-Imperium, na 9/11. Hij doet dat zowel vanuit zijn eigen persoonlijke ervaringen (de verhaallijnen van het ontstaan van zijn bekendste boeken doorkruisen af en toe het betoog) als vanuit een toeschouwersblik. Waar hij echter meent dat hij zijn toeschouwerspositie hem (vrij uniek) in het centrum van de objectiviteit plaatst, vergist hij zich en mist hij misschien wel het besef dat ook zijn perspectief een subjectief gegeven is.
Je hoeft het in dit boek zeker niet eens te zijn met Bret Easton Ellis als zijn gedachten maar aanzetten tot kritische (zelf)reflectie. Af en toe maakt hij een terecht punt en zelfs als hij de bal misslaat, heeft hij in ieder geval getoond waar het om draait.