13 oktober 2019

Gelezen (125)

Alleen maar nette mensen - Robert Vuijsje


Ik vond dit geen makkelijk boek om te beoordelen. Aanvankelijk is het boek wel van vaart voorzien, maar te weinig van richting om mijn aandacht goed vast te houden. Het milieu waarin Robert Vuijsje het hoofdpersonage zich laat bewegen, riep bovendien behoorlijk wat weerstand op: laat ik het maar het Jort Keldermilieu noemen. Het Jort Keldermilieu laat zich kenmerken door het koketteren met goede smaak en veel geld en een wat provocerende rechtste ideologie (zoals Kelder zelf) waarmee hij wel gretig linkse zenders (bij voorkeur BNN-Vara) afschuimt om te laten zien hoe lekker rebels hij is, of ook wel zoals Jeroen Dijsselbloem zogenaamd links maar in feite toch behoorlijk conservatief met een likje lippendienst aan de socialistische waarden. Het moge duidelijk zijn: dat milieu mag zijn privileges eens dringend omsmeden naar echte principes en meningen en échte betrokkenheid bij de maatschappij. Het hoofdpersonage lijkt dat te willen doen door resoluut te kiezen voor zwarte vrouwen, maar het is een wanhopige poging om tegelijk te rebelleren én de eigen voordelen niet te verliezen (zijn schrik om als jood voor Marokkaan versleten te worden, is ronduit pathetisch).
Gelukkig weet Robert Vuijsje naarmate het boek vordert toch richting te geven aan zijn verhaal waardoor je als lezer uiteindelijk alsnog het gevoel krijgt dat dit boek ergens heen gaat. Ik zou het dus een halfgeslaagde roman noemen: mooi geschreven, maar eerst op drift alvorens alsnog het kompas ergens op te richten...


Een dure eed - Virginie Loveling


Deze roman van Virginie Loveling maakt er van in het begin geen geheim van waarheen hij leidt: een jonge vrouw belooft haar geliefde voor hij vertrekt naar Frankrijk (om een erfenis te regelen) dat ze nooit een andere man zal beminnen, laat staan trouwen, zelfs niet als hij zou sterven. En hij sterft toch wel zeker...
Ondanks de (grotendeels) voorspelbare plot is dit toch de moeite waard, alleen al door de mooie inkijk in het boerenleven van de late negentiende eeuw.


Frida Kahlo, een vrouw - Rauda Jamis


Biografie van Frida Kahlo door Rauda Jamis waarin beschrijvende delen afgewisseld worden met fragmenten in de ik-persoon, die echter helaas na een tijd gaan tegensteken. Wel een interessante vrouw, die Frida!

Tantes - Cyriel Buysse


Cyriel Buysse zet een treffend portret neer van de impact van drie ongetrouwde zusters (de tantes uit de titel) op een familie in een tijd waarin de erfenis het verschil kon uitmaken tussen een burgerlijk leven op de buiten of een (financieel) stukken armer leven. De soms venijnige karakterschetsen zijn zo herkenbaar en het verhaal ontvouwt zich zo tragisch dat je als lezer meegezogen wordt in een wereld waar we intussen gelukkig veraf van staan, maar die op een abstracter niveau nog steeds bestaat, ook bij ons.

Vijd: het verdriet van het Lam Gods - Jonas Bruyneel


Dit boek is een wonderlijk verhaal, heel sterk verankerd in de historische feiten, over de famiie van de opdrachtgever voor het Lam Gods, het beroemde retabel van de broers Van Eyck. Niet alleen is het heel vlot geschreven, het weet op een bijzondere wijze de brug te slaan tussen geschiedenis (de feiten, de interpretatie van de bronnen, het recreëren van het verleden) en fictie (het weergeven van de emoties, van de verhoudingen tussen mensen, van relaties, van beleving van de wereld rond en in zich van de personages). Auteur Jonas Bruyneel slaagt er met verve in je binnen te leiden in een historisch correct wereld (eind 14e en begin 15e eeuw in Vlaanderen) zonder je het gevoel te geven dat je een geschiedenisboek leest (hoewel daar op zich ook niets mis mee zou zijn), doordat hij alles levensecht maakt en je als een volleerd romanschrijver het verhaal binnenzuigt, je laat meeleven met de personages. Hij deed me verlangen naar het schilderij, naar al die details, al die betekenissen, en voedde mijn respect voor het meesterschap van de Van Eycks en voedde ook mijn liefde voor mijn stad. Dat hij daar als ingeweken Gentenaar zo goed in geslaagd is, te vatten wat het betekent om in Gent te wonen, met Gent vergroeid te zijn, hoe hij de liefde voor die stad kan aanwakkeren, is bewonderenswaardig.
Op het einde van het boek volgt nog een kort stuk over de ontstaangeschiedenis van het boek en dat legt mooi de dilemma's van de schrijver bloot, van de (kunst)historicus en tegelijk romancier. Het is een heel persoonlijk stuk, hoewel kort, dat mijn bewondering voor hem nog vergrootte. Toevallig ken ik de auteur (een beetje) persoonlijk, en ik herken enerzijds de jongeman die ik dus een beetje ken, maar ik sta ook versteld over die dingen die ik nog helemaal niet over hem wist en die me toch raken.
De combinatie van het verhaal zelf (dat ik hierboven al uitvoerig trachtte de gepaste eer te bewijzen) en dat laatste hoofdstuk maakt van dit boek zulk een bijzondere (lees)ervaring dat zelfs mijn hoge verwachtingen meer dan overtroffen worden. Dit is het boek, beste vrienden, dat ik jullie de komende tijd keer op keer zal aanraden... En al zeker aan mijn stiefdochter die geschiedenis studeert: lezen! Echt waar, lezen! Zelfs als de middeleeuwen minder jouw ding zouden blijken: lezen!


Geen opmerkingen: