06 februari 2016

Broeder Dieleman


De Zeeuw Broeder Dieleman bracht vorig jaar een derde album uit. Uut de bron is een zo mogelijk nog ingetogener, teruggetrokkener plaat dan zijn voorgangers. De muziek wordt afgewisseld met geluidsfragmenten waardoor het gevoel ontstaat dat je naar een documentaire luistert.
Zo horen we in Ruischendegat de zee, vogels, een verre kerkklok en een motorfiets. Het vredig tafereel gaat over in een gesprek in het Zeeuws dialect. Terwijl het gesprek wegsterft, start Hoofdplaat als ware dit het Zeeuwse equivalent van Sigur Ròs. Er wordt ruim de tijd genomen om de muziek zich te laten ontvouwen en de outro is zo rustgevend dat ik al helemaal weggezonken ben in de polderklei. Spaarzame banjo leidt Meilied in. Hoewel het dialect het midden houdt tussen Westvlaams en Nederlandse dialecten die ik alleen maar ken uit sketches over boeren en jeugdfeuilletons die zich afspeelden op het platteland in vervlogen tijden, valt het me erg moeilijk te begrijpen wat Broeder Dieleman nu precies zingt.
Gelukkig hoef je, net als bij de voornoemde IJslanders, de taal niet te begrijpen om gevangen te worden door de muziek. Ik voel de nostalgie en de lof op het plattelandsleven zo ook wel in Lovenpolder, boerengat. Ook hier is het nummer doorspekt met flarden gesprekken. Het Lied van de wilg wordt gezongen door koebellen en passerend verkeer: een allegorie voor de boerenbuiten waar moderniteit niet aan voorbijgaat maar het verleden gekoesterd wordt met de hardnekkigheid van taaie, ouwe mannenhanden.
Aan de priester-kunstenaar Omer Gielliet is het gelijknamig lied opgedragen. Omdat de lyrics hier meer begrijpbaar zijn, adviseer ik iedereen goed te luisteren naar deze ode.  Vorig jaar werd de bezongene 90 jaar en naar aanleiding daarvan kan je in Het Warenhuis/Museum Land van Axel in Axel (NL) tot 2 april naar een tentoonstelling van zijn werken. Afgaande op wat ik in een kort item met Broeder Dieleman op NPO2 zag in Landinwaarts, is dat zeer de moeite waard.
Nehallenia lijkt een religieus lied. Het is niet zozeer de religieuze ervaring van een ontmoeting met God maar een haast animistisch treffen met het landschap van de kreken rond Axel. Een soortgelijk lied is Water, waarin gesproken gedeeltes afwisselen met a capella en uiteindelijk ook muzikaal ondersteunde zang. Naadloos vervloeit het in Onder Zaamslag. Het toegevoegde ritmische element bepaalt in sterke mate dit nummer, waarin Tonnie Dieleman er het zwijgen toe doet omdat de muziekinstrumenten al klare taal spreken.

Beluister hieronder het volledige album:

Geen opmerkingen: