Inleiding tot een nieuwe blogrubriek : 10 platen die mijn leven beïnvloedden

Een rondvraag op Facebook, Twitter en via mail leerde me dat nogal wat mensen in mijn omgeving, voor wie muziek een belangrijke plaats inneemt in hun leven (in meerdere of mindere mate), interesse hadden om hun licht te laten schijnen over de platen die hun leven (en hun muzikale keuzes) beïnvloed hebben. Zo ontstond het idee om, een beetje in navolging van de rubriek in Humo, een nieuwe blogrubriek op te starten waarin mensen de 10 platen die hun leven het meest beïnvloed hebben, toelichten.
Omdat de spits afbijten niet makkelijk is, doe ik het zelf, en zo wordt meteen ook een beetje duidelijk(er) wat precies de bedoeling is. Het gaat immers niet (noodzakelijk) om de beste albums, maar wel om diegenen die het meest invloed hadden voor jou persoonlijk...
Wie zich alsnog kandidaat wil stellen om deel te nemen aan deze rubriek, mag me gerust mailen...

En hier gaan we dan :

1. Gorky - Gorky


Het was 1989, mijn middelbare school was ten einde en ik deed mijn eerste vakantiejob (bij een bakker in Melle). Waar ik voorheen vooral luisterde naar Top 30-muziek en ik "fan" was van Duran Duran, leerde ik daar in de bakkerij dagelijks heel wat nieuwe muziek kennen op Studio Brussel (een zender waar ik voorheen nooit naar luisterde). In mijn herinnering is die openbaring vooral verbonden gebleven met de eerste single van Gorky, al kwam die pas in 1990 uit. Die single, Anja, balanceerde op de grens van muziek die (o.a. via mijn ouders) kende en de nieuw ontdekte muziek, en toonde bovendien dat zingen in het Nederlands nog op een andere manier kan dan wat Clouseau en Mama's Jasje deden, en wat aangezwengeld werd in programma's als Tien om te zien op het pas opgerichte VTM. Ik blijf tot op heden verzot op het schemergebied van kitsch, melancholie, alledaagsheid en rock waar Gorki (intussen met i) resideert, en Gorky was voor mij de wegbereider voor bands als Noordkaap en De Mens.

2. Trompe le monde - Pixies


Al bij al is dit album van Pixies (niet hun beste overigens...) misschien wel het meest invloedrijke album uit mijn leven. Bij de bakker in Melle (zie hierboven) had ik kennisgemaakt met de band dankzij Here comes your man, maar het uitlenen van de plaat Doolittle uit de plaatselijke bibliotheek liet mij toen nog wat verwarrend achter. De rest vond ik toch redelijk onbeluisterbaar, veel te druk. Met Planet of sound doken Pixies opnieuw op in mijn leven, en herhaalde beluistering op de radio en het vooruitzicht van hun optreden op Torhout/Werchter dat jaar (het zou mijn tweede editie van het festival worden), brachten een verandering in mijn mening over de band op gang. Ik kocht hun nieuwe album, en luisterde er thuis ontelbare keren naar, steevast met de koptelefoon op en het volume keihard.
En toen gebeurde iets wat ik nooit vergeet: het hoge volume en de "wall of sound" (een begrip dat ik net had leren kennen, maar nog niet tenvolle begreep) dwongen me op een heel andere manier te luisteren naar de muziek. Ik werd gedwongen om houvast te zoeken (en die zocht ik bij de melodie), en moest analytischer gaan luisteren. Ik filterde de "noise" eromheen en hield me vast aan de melodie, en beluistering na beluistering liet ik meer en meer toe van wat de groep eromheen breide. De filter liet ik gaandeweg achterwege, maar ik leerde wel in muziek op zoek te gaan naar houvast, naar melodie, en alles een plaats te geven in een song, een "analytische" benadering die me toeliet (en toelaat) zelfs de meest complexe muziek en de grootste teringherrie te beluisteren en te beoordelen.
Pixies leerden me luisteren naar (harde) muziek op een manier die mijn muziekbeleving totààl veranderde, en waardoor nooit meer muziek hetzelfde was als voorheen...

3. Haus der Lüge - Einstürzende Neubauten


Toen ik studeerde, ging ik heel vaak (meerdere keren per week) babysitten in de buurt, meestal via de Gezinsbond (toen nog Bond voor Grote en Jonge Gezinnen). Ik had een aantal vaste stekken, en bij één gezin in Ledeberg (ik weet nog heel goed waar ze woonden, maar jammer genoeg zijn ze intussen al lang verhuisd) stond een heel mooie verzameling muziek waartoe ik door de ouders uitgenodigd werd om ernaar te luisteren. Ik vond er The good son van Nick Cave And The Bad Seeds (die al kende van The weeping song), maar het meeste indruk maakte een Duitse groep waarvan ik de naam al eens vluchtig had horen passeren op MTV. De hoes met het rode paard en (naar ik later zou leren) het logo van de band als oog intrigeerde mij, en toen ik de CD begon af te spelen, was ik verbijsterd. Zoiets had ik nooit eerder gehoord, en het zou me bijblijven, in die mate dat ik enkele jaren dolblij als een kind was toen ik in een winkel de CD tegenkwam en ze kocht.
Overigens heb ik nog op wel meer "babysit-posten" muziek ontdekt die ik nog niet kende (b.v. het debuutalbum van J.J. Cale), en als de babysit komt voor mijn eigen kinderen, zeg ik altijd uitdrukkelijk dat ze mag beluisteren naar alle muziek die in mijn kast staat (en stiekem hoop ik dat zo het stokje mag doorgeven om jongeren muziek te laten ontdekken...)

4. The river - Ali Farka Touré


Vanaf begin jaren negentig werd ik een vaste klant van Music Mania, met voorsprong de beste platenwinkel in Gent, waar ik ook heel veel vinyl kocht. Ik maakte er kennis met drum 'n bass, met triphop (liet me zelfs blindelings door de verkoper, die me intussen al wat kende, The space between us van Craig Armstrong verkopen), met rootsmuziek, met dance en hiphop (Wu Tang Clan, Talib Kweli en Mos Def) en zelfs met wereldmuziek. Ik kocht er maxi's en remixes, en liet me soms gewoon door een hoes verleiden, of als ik iets gehoord had in Keineig of Crapuul De Luxe op Studio Brussel, spurtte ik op maandag naar de winkel om het te zoeken.Eén van de platen die ik kocht omdat ik geïntrigeerd raakte door de hoes en door het korte berichtje op een kartonnetje bij de plaat (geschreven door de verkopers), was The river van de Malinese zanger Ali Farka Touré. Ik had via het platenlabel van Peter Gabriel (Real World Records) wel al kennisgemaakt met wereldmuziek (zie verder), maar wat me het meest trof op deze plaat was hoe verbonden deze Afrikaanse muziek was met een genre dat ik wel al kende, namelijk blues. Dankzij de prachtige documentaire die Martin Scorsese maakte over de blues (Feel like going home) is dat verband me intussen natuurlijk zeer duidelijk, maar deze plaat van Ali Farka Touré wees me de weg, zowel naar meer traditionele blues als naar Malinese muzikanten en Ali Farka Touré's andere werk zelf uiteraard.

5. Passion - Peter Gabriel


Even terug in de tijd (nog voor de kennismaking met Ali Farka Touré) kom ik terecht bij de soundtrack die Peter Gabriel leverde voor The last temptation of Christ (een toen erg controversiële film). Die soundtrack kreeg de titel Passion mee, en die is om meerdere redenen erg toepasselijk. Peter Gabriel liet zich voor heel veel nummers inspireren door artiesten uit Afrika en het Midden-Oosten, werkte met hen samen en zou zijn bronnen later eren op een CD die hij ook op zijn wereldmuzieklabel Real World Records zou uitbrengen. Voor mij was het de plaat die mij helemaal warm maakte voor wereldmuziek, en die mij liet kennismaken met muziekidiomen die ik tot dan toe nog niet kende.
Ook op persoonlijk vlak had dit album een grote invloed (nuja...). Mijn intussen weliswaar ex-vrouw raakte helemaal gecharmeerd door deze plaat, en toen ik haar net had leren kennen, hebben we ontelbare avonden samen hiernaar geluisterd. Het is niet zo dat ik Peter Gabriel veel verdienste toedicht aan de kennismaking met mijn latere vrouw en aan mijn huwelijk en aan mijn kinderen, maar ergens heeft hij toch weten een voetnoot weten te bemachtigen in dàt verhaal...

6. The bends - Radiohead


Nooit meer vergeet ik het moment waarop ik, met een koptelefoon op, in het studiootje van een jarenlange vriendin, meezong met Street spirit (fade out) van Radiohead, mijn eigen lyrics eroverheen zingend, drijvend op mijn verdrietig gevoel (ik was net door het meisje waarop ik verliefd was, afgewezen), me niet bewust dat Lieve al terug binnen was van de nachtwinkel waar ze een fles appeljenever was gaan kopen (die we samen wellicht minstens half soldaat gemaakt hebben die nacht). Ik had haar uiteraard niet horen binnenkomen, en voelde me erg betrapt, al deed ze daar heel lief over (en zou ze het me later nooit -wat erg vreemd is, gezien onze manier van omgaan met elkaar- doorsteken dat ze me zo betrapt had).
Het hele album The bends is voor mij verbonden met mijn vriendschap met haar (ik ken haar intussen al zo'n 20 jaar) en het is zeker muziek die ons erg verbond met elkaar en die voor ons beiden een belangrijke plaats innam in ons leven.
Ik benoem deze plaat van Radiohead meteen als officiële soundtrack bij die vrienschap...

7. Puta's fever - Mano Negra


In 1990, het eerste jaar dat ik naar Rock Torhout ging, opende Mano Negra. Ze hadden net een hit met King Kong Five en ze wisten me o.m. met een cover van I fought the law en met een Arabisch nummer (Sidi h' bibi) te overtuigen en dus kocht ik hun CD. Nooit voorheen had ik zoveel muziekstijlen door elkaar horen spelen door één groep, zoveel verschillende talen horen gebruiken door één groep. Dit was een vorm van "buiten de lijntjes kleuren" die ik nog niet kende, en het maakte me ervan bewust dat je muzikaal integer écht alles kan verwerken en gebruiken, als je maar origineel uit de hoek komt en er je eigen ding van maakt en toch nog kwaliteit weet af te leveren.
En al vind ik soms dat Manu Chao soms wat teveel dezelfde muziekjes eindeloos uitmelkt in nieuwe nummers die wel heel erg op zijn oude nummers lijken, nooit zal ik Mano Negra beu raken...

8. Dubnobasswithmyheadman - Underworld


Terwijl ik via Studio Brussel vooral de rockmuziek had leren ontdekken, luisterde mijn broer vooral naar dance. Hij ging naar dancings als de Boccacio in Destelbergen en luisterde naar de Bonzai-compilaties, waarvan ik vond dat het hersen- én zielloze muziek was. Over heel wat muziek waar hij toen naar luisterde, denk ik overigens nog steeds hetzelfde, maar Underworld liet me wel inzien dat er ook heel wat goeie dance-muziek bestaat, die allerminst ziel- en/of hersenloos is. Ik ben nog steeds een grote fan van drum 'n bass, dubstep en consoorten, luister heel graag naar bands als Chemical Brothers, Faithless, Massive Attack, Underworld,...
Op dit album, met vooral die prachtige single Dark & long, weten ze elementen en structuren van rockmuziek te verbinden aan typische dance, waarvoor nog steeds mijn grootste respect.

9. Anthology of American folk music (edited by Harry Smith) - Various artists


Als ik me goed herinner, viel de naam van deze prachtige verzameling folkliederen voor het eerst (voor mij dan toch) in een interview met Jeff Buckley, die het als een belangrijke inspiratiebron vernoemde. Daarna dook het hier en daar op, vaak in interviews, en toen ik deze prachtige verzamelbox eindelijk ook in de winkel vond, kocht ik hem blindelings.
Maar liefst 84 liedjes, onderverdeeld in 3 grote categorieën, werden verzameld door het Smithsonian (een nationaal archief van de VS, als ik het goed voorheb) en vormen een perfectie selectie van wat de bakermat van veel van de hedendaagse muziek is. Bovendien vind je in de box heel veel informatie over de liedjes, over hun ontstaan, over hun invloed, over wie het nummer later nog gecoverd heeft,...
Ik denk niet dat er één verzamelbox is die zo mooi illustreert in woord en klank welke verbanden allemaal te vinden zijn tussen muziek en die de stamboom van de hedendaagse muziek (deels dan toch) zo mooi overzichtelijk maakt.

10. Nevermind - Nirvana


Eindigen doe ik met dé plaat uit mijn collectie, dé plaat die ik in mijn lijstjes met topalbums telkens en telkens opnieuw op 1 zou zetten. En al is het niet het album dat ik al het meest heb beluisterd (dat is zeker en vast OK Computer van Radiohead) in mijn leven, en al is het niet de bedoeling om het "beste" album te kiezen, dit is een absolute bom in mijn leven geweest.
In het academiejaar 1991-1992 zat ik een jaar op kot. Mijn ouders gingen net uit elkaar en ik had (vlak daarvoor, onder meer omwille van de frequente ruzies) besloten alleen te gaan wonen. Als student kon dat maar best op kot, en ik werkte elke middag in het studentenrestaurant, om zo mijn huur van mijn kot te kunnen betalen. Voor mezelf had ik uitgemaakt dat, om ook écht alleen te wonen, ik ook in het weekend op kot zou blijven, en niet van de gelegenheid (intussen waren mijn ouders ook effectief uit elkaar) gebruik te maken om in het weekend toch bij mijn moeder te gaan logeren. Vooral de zondagen waren soms eenzaam, en ik heb in die periode veel films gezien in de bioscoop, op zondagnamiddag.
Ook op zondagnamiddag had Studio Brussel toen een nieuw programma waarin een gast vijf liedjes kreeg voorgeschoteld en moest voorspellen of het iets zou worden of niet, en er zijn al dan niet deskundige mening mocht over geven. The Scabs waren ineens weer hot (dankzij hun succesvol album Jumping the tracks), en dus mocht Willy Willy of Guy Swinnen (ik weet niet meer zeker wie van beide) die bewuste zondagnamiddag zijn licht laten schijnen over 5 nieuwe singles. De andere 4 zou ik langs geen kanten meer weten, maar ineens was daar : Smells like teen spirit !
Ik ging rechter zitten om goed te luisteren en voelde meteen dat dit een buitengewoon nummer was. Alles wat ik in die minuten zelf voelde en dacht, werd nadien door de studiogast eigenlijk alleen maar beaamd. Er werd dit nummer (terecht, zo zou blijken) een grote toekomst voorspeld.
De volgende dag rende ik meteen na de les naar de platenwinkel (Bilbo, toen enkele straten van mijn kot, nu allang failliet), waar ik vaak singletjes kocht maar waar ze deze single (nog) niet in huis hadden. Wel hadden ze het album, zowel als CD als op vinyl. Omdat ik écht niet kon wachten tot de single binnen zou komen, kocht ik dan maar de hele CD. Die begint met de doorbraaksingle, dus daar heb ik eerst enkele keren keihard naar geluisterd. En toen naar de hele rest van het album: ... (sprakeloos was ik, Smells like teen spirit was niet eens het beste nummer!)Nooit meer heb ik een plaat gehoord die zo insloeg, die zo een monumentale impact had, die me zo van de eerste tot de laatste noot vastgreep, niet meer loste, waar geen noot te veel of te weinig op staat, waarbij je na beluistering meerdere keren opnieuw de héle maar dan ook de héle plaat opnieuw wil beluisteren. En dus is Nevermind met voorsprong de meest invloedrijke plaat die ik ooit al heb gehoord !