30 december 2019

Gelezen (135)

Villa des Roses - Willem Elsschot


Hoe heerlijk toch beschrijft Willem Elsschot zijn personages in dit mooie boek. In Villa des Roses, een pension in Parijs, verblijven allerlei zonderlinge figuren die elk op hun eigen manier tegelijk protserig zich van hun beste kant laten zien én zielig zijn in hun kleine menselijkheid. Goedgelovigheid treft hier zowel bedrieger als bedrogene en de rake beschrijvingen geven alles een licht humoristische toets, wat van dit boek een zeer aangenaam, vlot leesbaar geheel maakt.

De trein der traagheid - Johan Daisne


Jazeker, Johan Daisne heeft in dit boek mooie zinnen geconstrueerd, gebruikt ongebruikelijke (en ietwat in onbruik geraakte woorden) en daarmee doet hij mijn innerlijke thesaurus veel plezier, maar raken deed De trein der traagheid me niet. Het is ook niet dat dit magisch realistisch verhaal niet interessant is en niet goed is opgebouwd. "Technisch" vallen weinig opmerkingen te maken over dit boek maar wat het voor mij miste, was ziel. Je raakt als lezer moeilijk geraakt als je zinnen moet herlezen, vaak zelfs. De mooie, zwierige zinswendingen en -constructies tonen veel métier maar het begrijpend lezen wordt er niet meteen door bevorderd. En zo blijft een mooi geschreven maar té afstandelijk boek over...

Bezonken rood - Jeroen Brouwers


Twee thema's vielen me vooral op bij het lezen van dit boek van Jeroen Brouwers: de verhouding tot zijn moeder en de kampen in Indonesië waar de Japanners de Nederlands die daar als kolonisator waren, gevangen hielden.
De relatie tot zijn moeder is door de gebeurtenissen in dat Jappenkamp dermate getekend (net als Brouwers zelf) dat ze onherstelbaar beschadigd raakte en een bijzonder precieze filering ervan vinden we in dit boek terug, dat geen aanklacht tegen zijn moeder is, maar eerder een getuige van zijn onvermogen nog in verbinding te staan met haar.
De Jappenkampen moesten in wreedheid niet onderdoen voor de concentratiekampen van de Duitsers maar zijn door de geschiedenis milder toegedekt en -wellicht minder in Nederland dan hier, maar toch- vergeten geraakt in hun omvang en intensiteit. Zelf had ik er amper over gehoord en nooit had ik mij erbij kunnen voorstellen hoe onmenselijk wreed ze waren en hoe gelijkend op de Duitse concentratiekampen (en -zo daagt me intussen- op kampen in oorlogen nadien, zoals in ex-Joegoslavië).
Jeroen Brouwers laten op magistrale wijze grote en kleine thema's (vliegen, kikkers, de televisie als machine om andere dingen te zien dan de dingen die je ziet (in het echt), rood, Mariaverering,...) terugkeren in een mooi geconstrueerd boek. 

De oude man en de zee - Ernest Hemingway


Deze klassieker van Ernest Hemingway vertelt het verhaal van een oude Cubaanse visser die buitengaats gaat vissen en er de grootste vis weet te vangen die hij ooit zag, na heel wat moeite. Helaas blijkt dat de vis vangen slechts een deel is van wat je moet doen eer je hem kan verkopen en uiteindelijk verliest hij de vis weer aan de zee (en de haaien erin).
Ik vraag me af of de eerbied van de visser voor de vis en zijn bewondering, ook echt de gevoelens zijn die een visser heeft of had voor de zee, voor de vissen, zelfs voor de haaien, of een geromantiseerd idee van de schrijver, maar hoedanook: het blijft een mooi verhaal.

Geen opmerkingen: