18 december 2019

Gelezen (133)

De twistappel - Virginie Loveling


Er is iets aan de boeken van Loveling en Buysse dat me aangenaam treft, een soort nostalgische herinnering aan een tijd die nochtans ver voor mijn geboorte lag maar waarvan de schaduwen zich ook in mijn leven uitstrekten in de gedaanten van oude familieleden voor wie de wereldoorlogen en de alomtegenwoordigheid van Kerk en godsdienst deel uitmaakten van hun eigen, persoonlijke herinneringen. De bezoeken aan deze familieleden ademden die sfeer uit van toen al vervlogen tijden, wellicht niet toevallig daar ze op "de buiten" woonden, in de toen nog niet verstedelijkte rand van Gent (Destelbergen, Beervelde, Lochristi, Laarne).
Ook de tegenstellingen die zo prominent naar voren komen in dit boek van Virginie Loveling, voornamelijk tussen katholieke godsdienst (rijkelijk besprenkeld met het soort bijgeloof dat protestanten afzworen) en vrijzinnigheid, staan tegelijk veraf van de huidige wereld en zijn toch via dat dunne draadje van familieverhalen en terugdenken aan die ontzagwekkende figuren uit mijn kindertijd nog deels herkenbaar. Bovendien valt me telkens, bij elk boek van haar, op hoezeer Loveling gebruikt maakt van een prachtige taal, die weliswaar plechtstatig en wat archaïsch aandoet maar ook doorspekt is met neologismen en beschrijvende samenvoegingen van woorden die heel helder en treffend de situatie schilderen.
In het MSK in Gent zijn schilderijen te zien uit die periode, o.a. met een groep koeien die door een dreef voortgedreven worden, die zo lijken weggelopen te zijn uit deze roman(s). Tijdens het lezen zie ik het verhaal alsof het in mijn hoofd geschilderd wordt door Gustave Van De Woestijne of zelfs Permeke.
Het hierboven reeds genoemde hoofdthema van het boek wordt door de schrijfster belicht zonder dat ze al te veel licht werpt op haar eigen standpunt. Uit haar biografie weet ik weliswaar dat ze soms zelfs hevig antikatholiek was maar in deze roman kan je dat eigenlijk enkel lezen als je de zeer treffende beschrijvingen van de wel zeer godsdienstige personages als een soort satire opvat.
Net als in Een dure eed en Het revolverschot weet de welgestelde Virginie Loveling het platteland (ze was zelf van Nevele) heel accuraat weer te geven, in al zijn ethiek van hard werken en lijdzaam ondergaan van de natuurelementen, in zijn liefde voor het land en de voortbrengselen van het land, en in de verhouding tussen de "boeren" en de notabelen. 


Hotel Savoy - Joseph Roth


Gabriel Dan, het hoofdpersonage van dit boek, is een terugkerende soldaat van het front in Rusland die in een Oostduitse stad zijn intrek neemt in het Hotel Savoy. Tijdens zijn verbijf daar maken we samen met hem kennis met een rijke stoet aan zonderlinge figuren in tijdens van economische rampspoed, een ver weg woedende maar nog steeds voortdurende oorlog en een geïmporteerde revolutie.
Joseph Roth schetst een wereld die moeilijk te vatten is, waarin de personages ronddrijven als gewichtloze objecten in de ruimte, elk met hun eigen verhaal en vele bijzonderheden. Jammer genoeg puurt hij daaruit naar mijn smaak iets te weinig een samenhangend verhaal.


The warehouse - Rob Hart



Het uitgangspunt van dit postapocalyptisch boek van Rob Hart heeft een gelijkaardige premisse als De cirkel van Dave Eggers, met een groot internetbedrijf dat zowat alle levensdomeinen overheerst. Hier is Cloud, een soort mega-Amazon, het bedrijf dat alle andere economische spelers heeft uitgeschakeld en dus een de facto monopolie heeft. Ook in dit boek wekt dat wrevel en zijn er mensen die om persoonlijke of ideologische redenen het bedrijf willen raken en zelfs kapotmaken.
Jammer genoeg mist Rob Hart de vaardigheden van Eggers om het verhaal voldoende vlot te vertellen (tot meer dan halverwege kostte het me moeite om te blijven lezen, het was heel lang een twijfelgeval of ik het boek wel zou uitlezen) en sommige wendingen in de plot zijn eerder voorspelbaar. Als waarschuwing tegen de grote macht die we vrijwillig geven aan de grote internetspelers voldoet het zeker, maar in dat genre blijft De cirkel gewoon een beter boek.

Geen opmerkingen: