Sinds Trump aan het lijstje newspeak "fake news" toevoegde (als term om aan te duiden dat het gaat om nieuws dat hem niet aanstaat), vallen we wel elke dag over berichten die al dan niet terecht als "fake news" bestempeld worden door deze of gene. Belangrijkste kenmerk blijkt dan niet zozeer het waarheidsgehalte, maar wel dat het gaat om nieuws dat de klager of zijn ideeën in een slecht daglicht plaatst, dat de klager liever niet ziet verschijnen.
Zelf vind ik een ander fenomeen nog veel erger dan "fake news". Let wel: onware berichten in een context presenteren die waarheidsgetrouwheid pretendeert, is erg (schadelijk). Dat kan dan gaan van als artikels vermomde (en steeds minder duidelijk als dusdanig aangegeven) reclame (de zogenaamde publireportages, die vaak eenzelfde lay-out gebruiken als de omringende redactionele content) tot regelrechte laster. Maar ik erger me feitelijk nog veel meer aan klakkeloos overgenomen meningen die als feit gepresenteerd worden en waar in hetzelfde artikel niet één kritische vraag, bedenking of commentaar bij geplaatst wordt. Staatssecretarissen die een perfect legaal huwelijk afwijzen "omdat we hem niets verplicht zijn" NIET confronteren met de uitgekraamde onzin maar die gewoon citeren zonder enige duiding errond, het is slechts één (zeer recent) voorbeeld. De media, en al zeker (zelfverklaarde) "kwaliteitsmedia" als De Standaard of De Morgen of deredactie.be, zouden dit soort onzin onmiddellijk moeten omringen met de nodige duiding. Maar in het kader van een laffe, enge invulling van "objectiviteit" (we mogen zeker geen politieke partijen kritisch benaderen zodat ze niet kunnen zeggen dat we niet objectief zijn) beperkt men zich meestal tot droge berichtgeving. Nochtans zou het allang duidelijk moeten zijn dat context o zo belangrijk is voor de betekenisverleningen. In deze postmoderne tijden lijkt me dat een evidentie. En online zijn de media nog veel schuldiger aan verzuim want HLN.be en De Morgen nemen gewoon (soms letterlijk) hetzelfde (Belga?-)bericht over.
Weet je wat zo erg is? Al dat soort onzin waar politici als Rutten (nettowinst, maar intussen wel voor velen méér kosten), Peeters ("privé-bedrijven hebben geen plaats in de daklozenzorg" maar in zijn Antwerpen keurt zijn partij dit wel gewoon mee goed), een hele hoop N-VAers (Bracke, Demir en Francken voorop) en vele anderen mee wegkomen omdat er geen duiding meer gegeven wordt (of sterk onvoldoende), krijgt zulk een forum dat de onzin als een sluipend gif gemeengoed wordt en iedereen het als een feit onthoudt... Interessante meningen die op een zeer onderbouwde, logisch correcte, op deskundige verworven kennis gebaseerde manier maatschappelijke fenomenen benaderen, krijgen daarentegen amper een plaats en er wordt al zeker geen rekening mee gehouden. Neem dit artikel (klik hier) van Bieke Purnelle over verkeersveiligheid: niemand wordt erin persoonlijk aangevallen, er wordt gewezen op een collectieve verantwoordelijkheid en een overheersende "ideologie" maar hoeveel mensen zullen dit gelezen hebben? En wie houdt hier in beleidsbeslissingen rekening mee?
In onze zogenaamde kenniseconomie wordt beleid vooral gedreven door een eenzijdige economische winstlogica en hebben wetenschappelijke inzichten enkel een plaats als ze de beleidsmakers goed uitkomen. Hoe vaak wordt een beslissing niet genomen die regelrecht ingaat tegen wetenschappelijke inzichten?
Het wordt hoog tijd dat we met zijn allen wat kritischer omgaan met de ons overspoelende informatie. Ons onderwijs zou daar een mooie rol kunnen in spelen om ons dat te leren. En dan zouden we zin van onzin leren onderscheiden en informatie benaderen in een context, in een samenhang van logische inzichten en zouden drogredeneringen, kromredeneringen en andere wanargumenten veel minder kans krijgen...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten