Ik heb me wat verdiept in de boeken van Kurt Vonnegut Jr, die onlangs overleed.
Amper twee dagen had ik nodig om in de ban van dit boek te geraken, dat verbluffend mooi geschreven is en bijzonder ingenieus in elkaar zit, zonder de leesbaarheid te verminderen. Het boek is een anti-gletsjerboek : net als gletsjers zijn oorlogen er altijd geweest en zijn ze niet te stoppen, maar toch vindt de auteur het belangrijk erover te schrijven...
Een prachtige passage waarin de afkeer van oorlog bijzonder grappig en to-the-point vorm krijgt, is dit :
Achterstevoren gezien door Billy ging het verhaal aldus :
Amerikaanse vliegmachines vol gaten en gewonden en lijken stegen achterstevoren op van een vliegveld in Engeland. Boven Frankrijk kwamen er een paar Duitse jagers achterstevoren op ze af en zogen kogels en granaatsplinters uit sommige vliegtuigen en bemanningsleden. Dat deden ze ook bij een stel neergestorte Amerikaanse bommenwerpers, en die machines stegen achterstevoren op en voegden zich bij de rest.
De formatie vloog achterstevoren boven een Duitse stad die in lichterlaaie stond. Ze deden hun bommenluiken open en oefenden een wonderbaarlijk magnetisme uit waardoor de branden werden geblust en opgezogen in cilindrische stalen omhulsels en de omhulsels werden opgezogen door de buiken van de vliegmachines. Binnen werden ze netjes in rekken gelegd. De Duitsers daar beneden hadden zelf ook wonderbaarlijke apparaten, lange stalen buizen. Daarmee zogen ze nog meer granaatscherven uit vliegtuigen en bemanningsleden. Maar er waren nog steeds een paar gewonde Amerikanen over en sommige bommenwerpers moesten nodig gerepareerd worden. Maar boven Frankrijk kwamen er weer Duitse jagers aangevlogen en toen was alles en iedereen weer zo goed als nieuw.
Toen de bommenwerpers terugkeerden op hun basis werden de stalen cilinders uit de rekken gehaald en teruggestuurd naar de Verenigde Staten van Amerika, waar in fabrieken dag en nacht werd doorgewerkt om de cilinders te demonteren en de gevaarlijke inhoud te splitsen in mineralen. Een ontroerende bijzonderheid was dat dit werk voornamelijk door vrouwen verricht werd. De mineralen werden vervolgens verzonden naar specialisten in afgelegen streken. Die hadden tot taak ze in de grond te stoppen en goed te verbergen, zodat ze nooit meer iemand pijn konden doen.
Het hele boek door benadert de auteur het hele gebeuren en de dood van mensen en dieren minzaam, maar niet zonder mededogen, dankzij de wijze lessen van Tralfamadore : de tijd is geen opeenvolging, maar alles is tegelijk en alles is dus geweest, is en zal altijd zijn, omdat het moment nu eenmaal zo gestructureerd is...
Ondanks de thematiek (het bombardement op Dresden in de Tweede Wereldoorloog), is het boek vaak ook grappig, op een ongedwongen manier. Zo las ik de mooiste en grappigste manier om een vrouw als heel mooi te beschrijven :
Ze was een duf mens, maar een sensationele uitnodiging om kinderen te maken. Zodra hij maar naar haar keek, had een man zin om haar vol te stoppen met kinderen. Ze had niet eens een kind. Ze gebruikte voorbehoedmiddelen.
Dit pareltje heeft me in ieder geval uitgenodigd nog meer boeken van Kurt Vonnegut te lezen, zoals...
In dit boek lezen we min of meer losse beschouwingen, waarin Vonnegut nog eens duidelijk maakt wat hij denkt van Bush en diens regering, van de verslaving aan fossiele brandstoffen die de aarde ten gronde richt, van oorlog en nog een heleboel andere zaken. Vonnegut schrijft bijzonder aangenaam en verweeft zijn standpunten met persoonlijke anekdotes en citaten uit boeken, maar toch bleef ik een beetje op mijn honger zitten. Wellicht miste ik hier toch een beetje een rode draad die het geheel goed samenhoudt...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten