1987: ik zat in maart van dat jaar, toen Sign 'o' the times van Prince uitgebracht werd, in het vierde middelbaar. Vijftien jaar oud was ik en terugkijken, leek ik zo weinig op wie ik nu geworden ben, dat het mezelf verbaast. Ook muzikaal was ik toen nog een broekventje, wiens muzikale smaak gedicteerd werd door Veronica's Countdown (met Adam Curry als presentator). Ik wist amper iets af van popmuziek, kende natuurlijk wel de hits, maar zag geen verbanden en kon kwaliteit van commercie niet onderscheiden. En toen kwam daar dus die heel vreemde single (met die bevreemdende clip waarin de lyrics voorbij kwamen) van Prince: Sign 'o' the times. De artiest was me uiteraard bekend (enkele jongens uit de klas waren zelfs hevige fan) maar ik denk dat ik vooral geraakt werd door de boodschap, die in die clip zo duidelijk werd omdat je de tekst van de song wel moést meevolgen.
AIDS was de ziekte die onze ouders bang maakte (en ook wel een beetje ons, al werd het algauw de ziekte van de homo's waardoor wij ons veilig waanden) en waar schoorvoetend over gesproken werd. AIDS was de reden waarom ouders die op de school vertrouwden voor onze seksuele opvoeding, alsnog "het" gesprek met hun zoon aangingen. Het deed hen zelfs het woord "condoom" (iets waar ze het liefst enkel omfloerst naar hadden verwezen, als het dan écht niet anders kon) gebruiken. Dat een populaire artiest daar zo openlijk over durfde zingen en bovendien ook andere thema's (zoals drugs) aankaartte, maakte indruk op mij, toen en zelfs terugkijkend, nu.
Of het gelijknamige album het beste is dat Prince ooit maakte, weet ik niet, dat oordeel laat ik liever over aan Prince-exegeten en -kenners (waarvan er al altijd velen zijn geweest). Maar voor mij was dit wel het album dat me deed luisteren naar zijn muziek, meer dan enkel de singles die voorbijkwamen op radio en tv. Het opende mijn ogen voor de geniale artiest die Prince toch wel bleek te zijn.
Laten we eerst over de bekende singles uit die plaat hebben. Hierboven kon je al lezen hoe indrukwekkend het titelnummer was. U got the look klonk meer als de Prince die ik voorheen al kende, met die droge drums en de achtergrondzang die het geile imago van Prince nog extra in de verf zette. Wat me vandaag verder opvalt, is dat de humor die er bij Prince wel vaker is, ook duidelijk aanwezig is: hij is vaak heel speels, zelfrelativerend ook ("You must have took / a whole hour just to make up your face, baby / … / but you are a natural beauty unaffected / Did I say an hour? / My face is red / I stand corrected"). Of die "oh boy" als hij gewichtig gaat doen... Heel anders is If I was your girlfriend, waarin hij tegelijk een vetzakske is (hij wil als vriendin toegang krijgen tot die dingen die voor hem als man geheim blijven) maar ook heel romantisch. Misschien is er wel levenservaring voor nodig om ten volle te begrijpen hoe Prince hier intimiteit beschrijft en voorbij de seksuele verenging tilt. De intimiteit sluit dat seksuele niet uit maar het vormt er niet de kern van. De kern ligt net in alle dingen die je in een heel intense vriendschap doet: er zijn, met elkaar praten over wat je kwetst ("Would you run to me if somebody hurt you even if that somebody was me"). Tegelijk maakt hij in deze song erg zichtbaar dat de werelden van mannen en vrouwen heel verschillend kunnen zijn en hoe wonderlijk het zou zijn mochten we elkaar daarin toch kunnen vinden.
Ik weet nog dat I could never take the place of your man aangekondigd werd als ongeloofwaardig voor Prince (hij had zijn imago van vetzakske duidelijk gevestigd). Toch is ook deze single, naast de muzikale merites die hij heeft, alweer een voorbeeld van hoe Prince liefde en relaties toch genuanceerder benadert en vaak een verrassend realisme aan de dag legt.
Behalve die singles bevat deze plaat nog veel meer moois. The cross was het gedroomde nummer voor jonge leerkrachten godsdienst om vieringen op school op te smukken met moderne muziek (en hun eigen populariteit en dat van hun vak wat op te krikken). Want ja, ik behoor tot de generatie waarvan de kerk toch echt wel het gevoel had dat ze ons aan het verliezen was, dat we de kerk en geloven teveel beschouwden als iets oud(erwet)s. Maar U2 en Prince vieringen binnensmokkelen, moest duidelijk maken dat geloven ook van onze tijd was. In 2018 hoor ik hoe Prince hier recht uit zijn hart een geloof aanprijst dat nochtans niet langer hip was. Maar wat hij erover zingt, of je nu zelf gelooft of niet, klinkt bijzonder gemeend en ook wel mooi, troostrijk (voor wie gelooft) en als iets dat zijn waarde vooral haalt uit het delen ervan met elkaar ("Don't die without knowing the cross"). Strange relationship is muzikaal die unieke mix die we wel vaker bij de Amerikaan aantreffen waarin hij allerlei "zwarte" genres vermengt tot iets bijzonder opzwepends. Dat geldt evenzeer voor Play in the Sunshine of het zo onschuldig klinkende Starfish and coffee (enkele dagen geleden hoorde ik dit op de radio en was ik er erg enthousiast over tegen mijn dochter -die mijn enthousiasme overigens (nog?) niet deelde-), een prachtige song vol wonderlijke details.
De live-uitvoering van It's gonna be a beautiful night die hier ook terug te vinden is, laat duidelijk horen waarom de live-reputatie van Het Purperen Genie nog zovele malen groter was dan zijn status als platenmakende artiest. Negen minuten lang laat hij horen dat hij erg fysieke muziek maakte, erg opzwepend, dansbaar en funky, bijna steeds met een seksuele, erotische ondertoon (soms zelfs expliciet, vaker impliciet). Ook het afsluitende Adore (dat ook meer dan zes minuten duurt) laat een artiest horen op het toppunt van zijn kunnen. Hoewel het ritme hier beduidend lager ligt, kan je de song bijna als een kronkelend lichaam om je heen voelen.
Prince heeft teveel muziek gemaakt om daaruit vandaag nog goed te kunnen onderscheiden wat nu zijn beste plaat is, maar voor mij is dit alvast zijn belangrijkste plaat geworden, tot me gekomen op een leeftijd dat ik muzikaal in feite nog een maagd was maar me altijd bijgebleven en een album dat ik nu, terwijl ik slechts enkele jaren meer verwijderd ben van een halve eeuw leven, ook nog steeds imponerend vind.
Beluister hieronder het volledige album:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten