17 maart 2020

Gelezen (141)

Plaatsvervangers - Thomas Heerma van Voss


Thomas Heerma van Voss schrijft enkele stukken over zijn liefde voor muziek. Het zijn verhalen waarin hij niet noodzakelijk de beste muzikanten bewierookt (al geldt dat misschien toch wel een beetje voor Damon Albarn) of waarin hij uitgebreide analyses maakt van de muziek of het genre (dat doet hij maar gedeeltelijk), maar het zijn vooral persoonlijke verhalen die evenveel over hem vertellen als over de artiesten. En ja, als muziekliefhebber word ik aangesproken, als blogger voelt ik me verwant, wanneer hij het heeft over rapper Tim Dog, zijn muzieksite Hiphopleeft, Damon Albarn of het gangstaraplabel No Limit van Master P. En nee, zelf ben ik niet zo maniakaal en obsessief met muziek bezig, van één label of één artiest alles verzamelend, lezend, bekijkend,... Zelf ben ik eerder een veelvraat die overal een hap van neemt, niet zoals hij het hele menu uitprobeert van één restaurant. Hoeveel keer heb ik niet in recensies geschreven dat die plaat me nieuwsgierig maakte naar het volledige oeuvre van een artiest, waarna het er nooit van kwam dat ook daadwerkelijk te beluisteren (ondanks de makkelijke toegankelijkheid via Spotify). En dus zijn er verschillen tussen ons, maar ook gelijkenissen. En zo doet dit boek me nadenken over wie ik zelf ben als blogger en wat voor muziekfan ik ben, wat muziek voor mij betekent en hoe ik op een even persoonlijke manier over muziek zou kunnen schrijven, iets wat zeker het afgelopen jaar een grote wens van mij is, om op die manier meer diepgang te brengen op mijn blog. Kwaliteit boven kwantiteit, in zekere zin. Het omarmen van de particulariteit als unique selling proposition. Het onderscheiden van al die andere recensenten door mijzelf kenbaarder te maken en uitdrukking te geven aan hoe artiesten en platen en songs mij weten te raken en waarom.

Een plek waar eenzaamheid niet bestaat - Frauke Heyde


Hoeveel vormen van verdriet, van verlies, van rouw kan je in één boek stoppen? Veel, zo bewijst Frauke Heyde. "Een plek waar eenzaamheid niet bestaat" zou ongeloofwaardig kunnen geweest zijn en toch slaagt de schrijfster erin om al die verhaallijnen boordevol verdriet, verlies, rouw en pijn op een natuurlijke manier samen te brengen in de kleine gemeenschap van in essentie een dorp. En al ben ik zelf een stadsmens, al mijn hele leven, ik snap het en aanvaard dat dit kan, dat dit in een dorp mogelijk is.
Maar meer nog confronteren al die vormen een lezer met zijn eigen geheimen, zijn eigen verliezen, zijn eigen verdriet en zijn eigen rouw. Je kan je af en toe afschermen door te vluchten in het verhaal van de personages, dat niet het jouwe is, maar bijwijlen is het onmogelijk die eigen demonen te zien opdoemen achter de schouders van de personages. De eigen tranen weghouden, het lukte me amper. Met het voor elk wat wils aan verdriet in dit boek kan ik immers niet vermijden dat het soms ondraaglijk dichtbij komt en dat ik dezelfde verscheuring in mezelf voel als de personages in het boek. De traagheid van de "actie" in dit verhaal werkt gelukkig zalvend, maakt het allemaal toch net draaglijk en zorgt ervoor dat je het boek niet hoeft weg te leggen, hoe pijn het soms ook doet. Heyde schreef een spiegel voor de lezer, één die weinig verhult.


De dubbelganger - Fjodor Dostojewski


Wat moet een mens denken van het hoofdpersonage, de heer Goldjakin, die plots een dubbelganger ontmoet en door hem dwars gezeten wordt? Is hij gek geworden, paranoïde, en verbeeldt hij zich deze dubbelganger slechts? Of is hij het tragisch slachtoffer van een vreemde toevalligheid die hem naar zijn verderf lijkt te voeren? Bijna de hele tijd deed hij me denken aan Hamlet, van wie ik ooit leerde dat hij het prototype van de neuroticus is. Goldjakin kan immers maar geen besluit nemen, maakt zijn zinnen amper af, twijfelt voortdurend en verandert constant van gedacht, waardoor het moeilijk volgen is waarheen dit alles leidt.
Vast staat dat Dostojewski in deze roman de lezer bij wijze van spreken gijzelt in de onduidelijkheid, maar hij doet dat zo goed dat je, ondanks een vreemde wrevel die meer en meer bezit van je neemt, het boek niet opzij kan liggen en jezelf verplicht verder te lezen. Je voelt een afkeer van de hoofdpersoon en toch wil je absoluut weten hoe het afloopt.

Geen opmerkingen: