28 november 2012

Einstürzende Neubauten


In 1989 had het Duitse collectief Einstürzende Neubauten zijn vijfde studio-album Haus Der Lüge uitgebracht. De tour die daarop volgde bracht hen in 1990 onder meer naar Düsseldorf voor een optreden dat geregistreerd werd voor Rockpalast, het live muziekprogramma van de Duitse tv-zender WDR. De band rond Blixa Bargeld, de man die velen nog beter kennen als één van de Bad Seeds bij Nick Cave, bewees op die plaat dat ze toegankelijk konden klinken, en toch – zoals Aphex Twin ook vaak doet – stoorzenders in hun muziek inbouwde waardoor ze de radio niet haalden. Voor ondergetekende betekende dit album zelfs de eerste kennismaking met de Duitsers.
Het concert is nu uitgebracht op dvd en cd. Door de enorm goede live-reputatie van de band (luister ook maar eens naar het in de AB opgenomen 9-15-2000, Brussels) is dat enkel toe te juichen. We waren dan ook erg benieuwd in welke mate ze die reputatie toen al waarmaakten.
De nog jonge en spichtige bandleden bieden een vreemde aanblik op dat grote podium, met de vreemde percussie, en zelfs een winkelkarretje. Feurio, na inleiding Prolog het eigenlijke openingsnummer van het concert én van het album, klinkt een stuk vuiler en ongepolijster dan op plaat en verliest daarmee een beetje van zijn toegankelijkheid. Het album vinden we daarom een betere introductie voor wie de band nog niet kent. Wie wel al bekend is met de groep, vindt hier een ideale aanvulling voor zijn of haar platenkast, met versies die goed laten zien hoe Einstürzende Neubauten hun compromisloze muziek weten te vertalen tot een vrijwel ongeëvenaarde concertervaring. We krijgen op de dvd overigens erg goed in beeld welke ijzerwaren allemaal bijdragen tot het unieke geluid.
Sehnsucht wordt in deze ruwere live-versie een stuk dwingender en meer onontkoombaar. Daarna gaat Bargeld op de knieën voor een immens dreigend Armenia. Even later wordt er ook nog eens een al even duister en gillend Zestörte Zelle achteraan gegooid. Het is smullen en likkebaarden voor elke avontuurlijke luisteraar en concertganger. Zelfs een relatief niemendalletje als Trinklied zou in de setlist van menig concert een hoogtepunt vormen.
Opvallend intussen zijn de lang niet gevulde zaal, waar er voor de tribune behoorlijk heen en weer gelopen wordt, en de naar hedendaagse normen sobere lichtshow. Maar we concentreren ons terug op de muziek, met het repetitieve, haast als kinderrijmpje aandoende Ein Stuhl In Der Hölle. Het publiek klapt enthousiast mee, en de opbouw van de climax gebeurt al net zo perfect als op plaat, ondanks het licht andere arrangement. Opnieuw volgt een behoorlijke lange stilte vooraleer Der Kuss ingezet wordt.
Een absoluut hoogtepunt is daarna Haus Der Lüge, de perfecte kruising van new wave en industrial en het unieke van de Neubauten. De band lijkt zich ten volle bewust van de kracht van dit nummer en versterkt die door nog meer verwachting te vervlechten. Bargeld toont zelfs een soort begin van een glimlach. Het winkelkarretje krijgt een hoofdrol toebedeeld en de epiloog vormt het contrapunt van al wat voorafging in deze song.
Het publiek schreeuwt de band terug op het podium voor nog vier bisnummers, waaronder nieuwe hoogtepunten als Zeichnungen Des Patienten O.T. en de Lee Hazlewood en Nancy Sinatra-cover Sand. De manier waarop de groep erin slaagt het poppy jaren ’60-geluid te incorporeren in hun eigen dreigende muzikaal universum blijft ook na al die jaren en ontelbare beluisteringen niet minder dan indrukwekkend. Het origineel klinkt weliswaar al niet als een zeemzoeterig en vrolijk liedje uit het decennium waarin mensen enkel uitzicht op steeds meer vooruitgang leken te hebben. Wat Einstürzende Neubauten daar nog aan toevoegt aan doem (het nummer stond op het in ’86 uitgebrachte Halber Mensch, toen Reagan en Thatcher een liberale agenda voerden in een klimaat van besparingen), laat vergeten dat op het moment van dit concert de Berlijnse Muur reeds gevallen was en er een golf van hoop en enthousiasme door Europa waarde.
De dvd bevat verder nog de setlist, die dienst doet als menu om rechtstreeks naar de diverse nummers te gaan, en 4 trailers voor andere concerten uit de Rockpalast-reeks. Al bij al voegt de dvd amper iets toe aan de uitstekende concertregistratie die je ook al op de cd vindt.

Deze recensie kan je ook hier lezen op Indiestyle.

Geen opmerkingen: