09 mei 2012

Gevaarlijk jong (1/2)


Rijkelijk laat (want de tentoonstelling loopt maar tot 20 mei) ging ik in het Museum Dr. Guislain in Gent naar de tentoonstelling Gevaarlijk jong. Kind in gevaar, kind als gevaar. In die tentoonstelling worden aan de hand van kunstwerken en ander archiefmateriaal aspecten belicht van onze visie op kinderen en de kindertijd, gevaren die het kind bedreigen en op hoe kinderen zelf een gevaar kunnen vormen voor anderen (o.a. door geestesziekten of gedragsstoornissen). Kinderen is in deze overigens een term die moet begrepen worden als 'minderjarigen', aangezien het ook vaak over jongeren gaat.
Een belangrijk thema in de tentoonstelling is het ideologisch gebruik (of misbruik) van het kind. Kinderen en jeugd worden door allerlei ideologieën gerecupereerd om het eigen blazoen op te poetsen of als argumenten, die inspelen op de emoties. Immers, kinderen zijn een goed dat maatschappelijk vaak erg geïdealiseerd bekeken wordt en benaderd wordt binnen een associatie met onschuld, kracht, ongereptheid en maakbaarheid. Dat het overigens niet enkel politieke ideologieën zijn zoals socialisme en nazisme, maar ook het (ultra)liberaal kapitalistisch gedachtengoed dat op een bijzondere manier omgaat met kinderen en de kindertijd en die incorporeert, strekt tot eer van deze tentoonstelling. De hele idealisering van de kindertijd is er op zich eigenlijk eveneens een voorbeeld van. Voorbeelden hiervan zijn de kortfilm Rhabarber boy van Ulu Braun, waarin het kind in navolging van L'enfant sauvage getoond wordt als een ongerept, primitief, onbeschreven blad, dan wel als misschien toch niet zo onschuldig, en de foto's van Ruud van Empel, die de beelden zodanig manipuleert dat er een heel cleane, haast perfecte kindertijd geconstrueerd wordt.


Ook de tegenstelling kindertijd versus volwassenheid en de ambigue houding daaromtrent wordt meermaals geïllustreerd. Heel wat kunstenaars spelen met dat ambigue, b.v. in de foto's van Edith Maybin waarin ze haar eigen kinderhoofd op haar volwassen vrouwenlichaam plaatst. Ook wanneer misbruik en sexualisering van kinderen getoond worden, zoals in de foto's van Sergey Bratkov, wordt die ambiguïteit op confronterende wijze aan de toeschouwer voorgehouden. Foto's van kinderen die meedoen aan schoonheidswedstrijden voor kinderen (die trouwens ook al gebruikt werden voor de tentoonstelling Het gewichtige lichaam) tonen hoezeer deze vaak jonge kinderen zelf al mini-volwassenen geworden zijn, om te voldoen aan verwachtingen die van de kindertijd een soort ideale mini-volwassenheid maken.


Kinderen in gevaar behelst ook de psychiatrische kijk op problemen bij kinderen. Er wordt getoond hoe jongeren door complexe stoornissen in hun ontwikkeling bedreigd zijn, maar evenzeer hoe psychiatrisering van de normale ontwikkeling een bedreiging vormt voor kinderen (denk daarbij maar aan het hele debat rond ADHD, Rilatine en de DSM-classificaties).
Ook de jongerencultuur en hoe kunstenaars die trachten een plaats te geven in hun werk, komt ruimschoots aan bod. Er is aandacht voor historische ontwikkelingen in de kijk naar kinderen, krachten van kinderen worden belicht. Er is werk te zien van o.m. Banksy, Miro, Gerda Dendooven, Larry Clark, Keith Haring, Eugène Laermans,...
De tentoonstelling loopt nog tot 20 mei. Meer info vind je hier.

3 opmerkingen:

zapnimf zei

Dat vind ik nu nog eens een tip sè.
Naar het gewichtige kind zijn wij eens helemaal te voet gestapt vanuit het centrum (mijn kin hing tot op de grond van slecht gezindigheid), bleek het toevallig ook nog een maandag te zijn, oeps, museum gesloten zeg!

zapnimf zei

Hoewellekes, 20 mei is wel heel erg kortbij.

Sven zei

Ja, het zal voor de snelle beslissers zijn...