07 december 2007

Gezien : Paranoid Park + Elephant

Sfeerschepping en een inventieve manier van omgaan met de chronologie van het verhaal : het zijn 2 (ijzersterke) elementen die beide films van Gus Van Sant met elkaar verbinden.
In Paranoid Park ontrafelen we het verhaal van een 15-jarige puber, Alex, die een stommiteit heeft begaan met verregaande gevolgen. Hij lijkt een wat saaie, zwijgzame skater, die niet noemenswaardig lijdt onder de aan de gang zijnde scheiding van zijn ouders. Hoewel andere personages in de film zijn daden soms proberen duiden, houdt de regisseur zich daar eigenlijk een eind van weg : Van Sant registreert en toont, maar oordeelt niet. Wat hij vooral laat zien, is de troost en de schoonheid van een oprechtheid waarmee mensen niet alleen mooie dingen doen en maken, maar ook brokken maken.

Benieuwd door deze film, keek ik ook naar Elephant, de "Columbine"-film van Van Sant. Opnieuw valt op hoe de regisseur registreert, toont maar niet uitdrukkelijk gaat oordelen. Wanneer hij toont hoe makkelijk één van de daders aan wapens geraakt (ze worden thuis geleverd na een internetbestelling, en even tekenen volstaat om een volautomatisch geweer met munitie te bezitten), toont hij dit in het kader van een verhaal van meerdere pubers, die hun gewone leventjes leiden en elk van hen kan dader, dan wel slachtoffer worden. De pracht van de scènes in de lange gangen van de school (en van de herhaling van dit soort scènes) vormt een surrealistisch én hyperrealistisch decor voor wat ontaardt in een schietpartij, die haast zo afstandelijk en koel wordt als de shoot-out videogames die ook een oorzaak voor dit geweld schijnen te zijn. Als kijker ervaar je hoezeer de moordpartij een spel is voor jongeren die het contact met de realiteit en met zichzelf verliezen op de enige manier waarop dat ook werkelijk gebeurt ; langzaamaan en van dag tot dag...
Registreren, van een aardse soundtrack voorzien, demarginaliseren en ont-moraliseren : meer hoeft Van Sant (bijna) niet te doen om van beide films beklijvende parels te maken !

Geen opmerkingen: